Εκφοβισμός: Εργασία -Σχολείο Κριτήριο Αξιολόγησης (Ενιαία Εξέταση) Απαντήσεις

ΘΕΜΑ Α

Α.1. Το κείμενο  αναλύει το φαινόμενο του εργασιακού εκφοβισμού και αναφέρει  τα χαρακτηριστικά του. Ως βασικό χαρακτηριστικό τονίζεται η παντελής έλλειψη ευθύνης εκ μέρους του θύματος ή η ύπαρξη προηγούμενης φιλονικίας. Το πρόσωπο που εκφοβίζει είτε είναι προϊστάμενος είτε συνάδελφος, στόχο έχει την χειραγώγηση των εργαζομένων κλιμακώνοντας την ένταση. Άλλο χαρακτηριστικό είναι η αποσιώπηση και η απόκρυψη του φαινομένου, αφού κυριαρχεί ο φόβος αναχαίτισης της επαγγελματικής εξέλιξης. ( 70 λέξεις)

ΘΕΜΑ Β

Β.1.α. Στην πρώτη παράγραφο του κειμένου διατυπώνεται η άποψη πως η πανδημία και η οικονομική ύφεση που προκάλεσε, οδήγησε στην εκδήλωση φαινομένων εκφοβισμού. Στην δεύτερη παράγραφο επιλέγεται ως τρόπος πειθούς η επίκληση στην αυθεντία. Αρχικά, η εγκληματολόγος, ψυχολόγος, συνθετική ψυχοθεραπεύτρια κ. Τζουραμάνη επιβεβαιώνει την ύπαρξη του φαινομένου και  αιτιολογεί την ανοχή των θυμάτων λόγω του φόβου και της επαγγελματικής ανασφάλειας που εντείνει η πανδημία και η ύφεση: «Δυστυχώς η κρίση χειροτερεύει τα πράγματα. Ο φόβος απόλυσης σε περιόδους που η ανεύρεση νέας εργασίας θεωρείται από δύσκολη έως ακατόρθωτη οδηγεί σε ανοχή τέτοιου είδους συμπεριφορών». Επίσης, επίκληση στην αυθεντία έχουμε στην ίδια παράγραφο με την παρουσίαση των απόψεων του λέκτορα κ. Δημαρέλλη ο οποίος προτείνει πως ο εργαζόμενος πρέπει να καταφύγει στα αρμόδια όργανα για την προστασία του από το φαινόμενο του εκφοβισμού: «ο εργαζόμενος θα πρέπει να απευθυνθεί στο αρμόδιο τμήμα εργασιακών σχέσεων».

Β.1.β. Θεματική πρόταση: «Τι ορίζουμε … θύμα;». Σχόλια – λεπτομέρειες: «Αρχικά … η δρ. Τζουραμάνη». Περίοδος – κατακλείδα: δεν υπάρχει.

Ο τρόπος ανάπτυξης της παραγράφου είναι ορισμός καθώς ορίζεται η έννοια του εργασιακού εκφοβισμού. Οριστέα έννοια είναι ο εργασιακός εκφοβισμός, προσεχές γένος είναι η επιθετική συμπεριφορά και ειδοποιός διαφορά η επιθετική συμπεριφορά προς συνεργάτες. Επίσης, υπάρχει παράδειγμα που χρησιμοποιείται για να διευκρινίσει τη διαφορά του εργασιακού εκφοβισμού με μια αντιπαράθεση στον εργασιακό χώρο. Το παράδειγμα των αυστηρών πρακτικών που ισχύουν στον εργασιακό χώρο όπως τα στενά χρονικά περιθώρια.

Ο συγγραφέας επιλέγει τον τρόπο ανάπτυξης του ορισμού και παραδείγματος, γιατί αναλύει το φαινόμενο και πριν προχωρήσει στη ερμηνεία και αιτιολόγηση του εργασιακού εκφοβισμού πρέπει να τον ορίσει και να διευκρινίσει τη διαφορά του με την απλή εργασιακή αντιπαράθεση. Έτσι, το κείμενο γίνεται πιο σαφές και ο αναγνώστης κατανοεί καλύτερα το θέμα.

Β.2.α.

Ο τίτλος του κειμένου είναι «Έξαρση mobbing λόγω πανδημίας» και το κείμενο αναλύει το φαινόμενο του εργασιακού εκφοβισμού το οποίο έχει παρουσιάσει  όξυνση λόγω της πανδημίας και της εργασιακής ανασφάλειας που αυτή επιτείνει. Επομένως, αποδίδει πλήρως το θέμα του κειμένου. Πρόβλημα, ωστόσο, δημιουργεί η κατανόησή του από το δέκτη, καθώς προϋποθέτει να γνωρίζει ο αναγνώστης το περιεχόμενο του ξένου όρου: «mobbing» κάτι που δεν είναι σίγουρο αφού δεν είναι ευρύτερα γνωστός ο όρος  στο πλατύ κοινό. Άρα, ο τίτλος δεν βοηθά το συγγραφέα να επιτύχει τον επικοινωνιακό του στόχο που είναι να προσελκύσει τον αναγνώστη να διαβάσει το κείμενό του και να πληροφορηθεί για το φαινόμενο του εργασιακού εκφοβισμού.

Β.2.β. 

• Η πανδημία μας «τρομοκρατεί»/ απειλεί/ εκφοβίζει … και εργασιακά!
• Εργασιακό bulling… λόγω πανδημίας!
• Η πανδημία μόλυνε …με φόβο την εργασία μας…
• Πανδημία εκφοβισμού στον εργασιακό χώρο!

Β.3.α.  Το πρόσωπο που επιλέγεται στο απόσπασμα είναι το γ ενικό (εκφοβίζει, έχει ως σκοπό…). Το συγκεκριμένο πρόσωπο επιλέγεται, γιατί δίνει αντικειμενικότητα στα γραφόμενα, απρόσωπο και ουδέτερο ύφος, και προσδίδει ρεαλισμό στην ανάλυση του θέματος.

Β.3.β.  Στο απόσπασμα υπάρχει  ύφος προτρεπτικό, παραινετικό και συμβουλευτικό, καθώς ο πομπός συμβουλεύει το δέκτη για τις ενέργειες που  πρέπει να κάνει, αν πέσει θύμα εργασιακού εκφοβισμού. Για αυτό επιλέγει προστακτική έγκλιση: «απευθυνθείτε, δηλώστε», β πληθυντικό πρόσωπο: δηλώστε τους λόγους που σας εξώθησαν», αρνητική διατύπωση: «μην παραιτηθείτε», κυριαρχία κυρίων προτάσεων και χρήση δευτερευουσών μόνον όπου απαιτείται να εξασφαλιστεί σαφήνεια.

ΘΕΜΑ Γ

Το ποίημα αναφέρεται στο σχολικό εκφοβισμό και στη σκληρότητα των παιδιών. Από τον πρώτο κιόλας στίχο το ποιητικό υποκείμενο αναφέρει πως τα πρώτα ψυχικά και σωματικά τραύματα ανοίγουν στα σχολικά προαύλια και τα ψυχικά τραύματα δεν κλείνουν ποτέ. Επιλέγεται η μεταφορά «έκτοτε αιμορραγείς» και το β΄ ενικό πρόσωπο σα να ξεκινά ένας διάλογος του ποιητικού υποκειμένου με το δέκτη και σα  να έχει βιώσει και ο δέκτης το φαινόμενο, σα να του είναι οικείο. Στη συνέχεια το ποιητικό υποκείμενο σε α΄ ενικό πρόσωπο σχολιάζει την επικρατούσα άποψη για την παιδική αθωότητα, χαρακτηρίζοντάς την ανοησία: «αυτή η ανοησία για την παιδική αθωότητα με υπερβαίνει». Με την οπτική και ηχητική εικόνα μικρών παιδιών στο σχολικό διάλλειμα και με τη χρήση λέξεων με συναισθηματικό φορτίο «τερατάκια», «χιμούν», με την αντίθεση ανάμεσα στην αθώα παιδική εμφάνιση «κοντό παντελόνι» και «λουλουδάτο φόρεμα» και τη  σκληρότητα των λέξεων που περιγράφουν την παιδική συμπεριφορά: «χιμούν λιμασμένα», στο χαρακτηρισμό του σχολικού προαύλιου ως «αρένα» το ποιητικό υποκείμενο αποδίδει με έμφαση την εκφοβιστική συμπεριφορά. Με τη χρήση ασύνδετου σχήματος: «εντοπίζουν  το θύμα, σπεύδουν… και το καταβροχθίζουν», αλλά και με τη χρήση του ρήματος «καταβροχθίζουν» παρουσιάζει την εκφοβιστική συμπεριφορά των παιδιών, όπως το κυνήγι ενός σαρκοβόρου ζώου, δημιουργώντας ισχυρά συναισθήματα στο δέκτη καθιστώντας το στίχο του αιχμηρό. Στους επόμενους στίχους εστιάζει ακόμα  στο θύτη μεταφέρει τη δράση του από έξω προς τα μέσα, από το προαύλιο στη σχολική τάξη, το αρπακτικό «γλείφει τα ψίχουλα από το φαγοπότι», συνεχίζει τον εκφοβισμό. Αφιερώνει μόνο τρεις στίχους στο θύμα και στα αποτελέσματα του εκφοβισμού, την αδυναμία συγκέντρωσης στο μάθημα και στα ψυχικά και συναισθηματικά τραύματα που «καμία γομολάχιστα δεν σβήνει». Στους τρεις τελευταίους στίχους  το ποιητικό  υποκείμενο χρησιμοποιεί β΄ πληθυντικό πρόσωπο καθώς απευθύνεται στον αναγνώστη, καταλήγοντας πως δεν υπάρχει αθωότητα στην παιδική ηλικία και επιλέγοντας το σχήμα του «κύκλου» για την αρχή και το τέλος του ποιήματος. Αναπάντεχα, ωστόσο, αναφέρει πως μόνο οι «γέροι έχουν κάποια ελπίδα» και το αιτιολογεί ως συνειδητοποίηση της ανθρώπινης βλακείας ή συνειδητοποίηση της «μοιραίας εξίσωσης», του αναπόφευκτου θνητού χαρακτήρα της ανθρώπινης ζωής.   

Ευτυχώς για μένα δεν έχω υπάρξει θύμα εκφοβισμού, αλλά και έχω επιλέξει να μην εκφοβίσω κανέναν. Εξεγείρομαι κάθε φορά που ακούω για εκφοβισμό,  είτε στο σχολείο, είτε στην εργασία, είτε στο σπίτι. Πιστεύω πως κανένας άνθρωπος δεν πρέπει να δέχεται το ρόλο του θύματος αλλά να επαναστατεί και να διεκδικεί να γίνεται σεβαστή η ανθρώπινη υπόστασή του και τα δικαιώματά του.     

ΘΕΜΑ Δ

ΤΊΤΛΟΣ:    

• Βάλτε τελεία… στον εκφοβισμό!
• Εκφοβισμός: STOP τώρα!

ΠΡΟΛΟΓΟΣ: Ο εκφοβισμός ή αλλιώς bulling όπως έχουμε συνηθίσει να τον αποκαλούμε είναι ένα αρνητικό φαινόμενο που όλοι το έχουμε συνδυάσει με το σχολείο και την παιδική και εφηβική πραγματικότητα. Το ότι δεν είναι έτσι, το επιβεβαιώνουν άρθρα στον ημερήσιο τύπο, έρευνες που εκπονούνται από ποικίλους φορείς, η επικαιρότητα και η καθημερινότητα που ζούμε. Όλο και περισσότερα δημοσιεύματα κάνουν λόγο για εκφοβισμό με βάση το φύλο, εκφοβισμό στην οικογένεια, εκφοβισμό στην εργασία…

ΚΥΡΙΟ ΜΕΡΟΣ:

1^η ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ: Τα αποτελέσματα του εκφοβισμού:

• Θύματα: Δημιουργία φοβικών προσωπικοτήτων, συναισθηματικά τραύματα που διαιωνίζονται, περιθωριοποίηση των θυμάτων, πλήγματα στην αυτοπεποίθηση του ατόμου, αυτοαπομόνωση, άγχος, υποταγή του θύματος στους θύτες, χειραγώγηση των θυμάτων από τους θύτες.
• Θύτες: Αίσθηση δύναμης που δεν αντιστοιχεί στην πραγματικότητα, ψυχική και ηθική εξαχρείωση, διαιώνιση της κακοποιητικής συμπεριφοράς, ψευδαίσθηση ατιμωρησίας, αντικοινωνικότητα.

2^η ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ: Τι είδους κοινωνία διαμορφώνει η κυριαρχία του φόβου:

• Αντιδημοκρατική, άνομη, άδικη, απολίτιστη: κυριαρχία του δικαίου του ισχυρού, χειραγώγηση των αδύναμων από τους ισχυρούς, απαξίωση των νόμων και της ισχύος των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, επέκταση των πάσης φύσεως ανισοτήτων, κυριαρχία στερεοτύπων, χειραγώγηση της κοινής γνώμης, εμφάνιση και κυριαρχία αντιδημοκρατικών πολιτικών μορφωμάτων, υποχώρηση του διαλόγου, αυταρχισμός.
• Υπανάπτυκτη: Αδυναμία αξιοποίησης όλων των δυνάμεων της κοινωνίας, περιορισμός της ελευθερίας και της ελεύθερης έκφρασης της σκέψης, του λόγου, της φαντασίας, της ανθρώπινης ταυτότητας, πολιτιστική κυριαρχία των ισχυρών, κυριαρχία χυδαιότητας, υποχώρηση της ορθής λογικής, η επιστήμη και η τέχνη στα χέρια όσων έχουν δύναμη μπορεί να μετατραπούν σε εργαλεία ελέγχου.

ΕΠΙΛΟΓΟΣ:  Από τότε που ο άνθρωπος επέλεξε να ζει σε οργανωμένες κοινωνίες για να κάνει τη ζωή του πιο εύκολη και άξια να τη ζει μέχρι σήμερα, τεράστια βήματα έχουν γίνει στον υλικοτεχνικό αλλά και στον πνευματικό μας πολιτισμό. Έχουμε βρει λύσεις σε πολλά προβλήματα που ταλάνιζαν συστηματικά την ζωή μας, έχουμε δώσει απαντήσεις σε ερωτήματα, έχουμε αναγνωρίσει τον άνθρωπο ως την υπέρτατη αξία κι έχουμε τολμήσει να οραματιστούμε ένα μέλλον για όλη την ανθρωπότητα, πιο δίκαιο, πιο ισότιμο, πιο ελεύθερο, πιο ειρηνικό… Είναι χρέος όλων μας να αγωνιστούμε γι αυτό το όνειρο και να παλέψουμε σκληρά ενάντια σε όποιο φαινόμενο το απειλεί.

Για να μεταφερθείτε στο Κριτήριο Αξιολόγησης επιλέξτε τον παρακάτω σύνδεσμο: 

Εκφοβισμός: Εργασία -Σχολείο Κριτήριο Αξιολόγησης (Ενιαία Εξέταση)

Οι απαντήσεις στο κριτήριο αξιολόγησης που μόλις διαβάσατε συντάχθηκαν σύμφωνα με τις πρόσφατες αλλαγές στον τρόπο εξέτασης της Νεοελληνικής Έκθεσης & Λογοτεχνίας στην Γ’ Λυκείου και προέρχονται από τις προσωπικές σημειώσεις της συναδέλφου Γιώτας Μπάγκα, η οποία τις παραχώρησε στον ιστότοπό μας σε ένδειξη αλληλεγγύης προς τους υπόλοιπους συναδέλφους.

Την ευχαριστούμε από καρδιάς και της ευχόμαστε κάθε επιτυχία όχι μόνο στον επαγγελματικό στίβο αλλά και στην προσωπική της ζωή.

Για να μεταφερθείτε σε κάποια από τις σελίδες στις οποίες πραγματοποιείται αναλυτική παρουσίαση επιμέρους στοιχείων Θεωρίας  για την Έκφραση Έκθεση απλώς επιλέξτε τον αντίστοιχο σύνδεσμο από τον παρακάτω πίνακα:

Για να μεταβείτε σε άλλα Σχεδιαγράμματα ή Κριτήρια Αξιολόγησης  της Νεοελληνικής Γλώσσας Γ’  Λυκείου, επιλέξτε το αντίστοιχο θέμα από τον παρακάτω πίνακα:

Η ομάδα του filologika.gr 

Για περισσότερη ενημέρωση για θέματα που αφορούν την προετοιμασία για τις Πανελλήνιες Εξετάσεις ακολουθήστε μας στην επίσημη σελίδα μας στο Facebook.