Δημοκρατία Κριτήριο Αξιολόγησης (Ενιαία Εξέταση) Απαντήσεις

ΘΕΜΑ Α.

Στο εξεταζόμενο απόσπασμα πανηγυρικού λόγου του Α. Μαλρώ επισημαίνεται ότι ο αρχαιοελληνικός πολιτισμός συνέβαλε στη χειραφέτηση της ανθρώπινης ύπαρξης. Σήμερα, όμως, στην εποχή των υψηλών πνευματικών και πολιτικών απαιτήσεων ο ιδανικός τύπος ανθρώπου δεν έχει ανακαλυφθεί. Γι’ αυτό, τα κράτη της ενωμένης Δύσης, που βασίστηκαν στο ελληνικό ιδεώδες, πρέπει να επενδύσουν στην παιδεία η οποία ανέκαθεν κατατρόπωνε κάθε μορφή τυραννίας. (60 λέξεις)

ΘΕΜΑ Β.

1. Η κουλτούρα του δυτικού κόσμου διαμορφώθηκε σε μεγάλο βαθμό από τα ιερά νάματα του αρχαιοελληνικού κόσμου. Ειδικότερα, ο Ορθός Λόγος, η Φιλοσοφία, η Δημοκρατία και η εκπλήρωση του πόθου για ελευθερία έγιναν «πυξίδα» διαχρονική για κάθε λαό της Δύσης. Εξάλλου, τα παραπάνω ιδανικά τροφοδότησαν το ρεύμα του Διαφωτισμού που έβγαλε τον άνθρωπο από το σκότος της μεσαιωνικής αμάθειας. Γι’ αυτό και η ελληνίστρια Ζακλιν Ντε Ρομιγί επισημαίνει: «Όποιος σήμερα σκέφτεται, σκέφτεται ελληνικά ακόμη κι αν δεν το υποπτεύεται».

2. Α) Διακηρύσσουμε = φωνάζουμε / συγκεχυμένη = μπερδεμένη / μείζον = μεγάλο / εφήμερο = προσωρινό / ιδεατό = τέλειο.

Β) Η προσωποποίηση των «φώτων της νύχτας» και η επίκληση σε αυτά προσδίδει ζωντάνια, αμεσότητα και παραστατικότητα στο κείμενο. Το ύφος γίνεται γλαφυρό και ο ομιλητής φορτίζει συγκινησιακά τον λόγο του. Φυσικά, το επιτρέπει ο πανηγυρικός τόνος της ομιλίας η οποία εκφωνείται με αφορμή τη φωταγώγηση της Ακρόπολης. Ο Γάλλος υπουργός καλεί το νοητό φως του Παρθενώνα, κι ό,τι αυτό σηματοδοτεί, να ταξιδέψει απανταχού της γης και να διαδώσει το πανανθρώπινο και διαχρονικό μήνυμά του. Εξάλλου, ένα τέτοιο φως δεν μπορεί να παγιδευτεί.

3. Ο Γ. Σεφέρης συνιστά την περίπτωση του ανθρώπου ο οποίος με βαθύτατο αίσθημα ευθύνης απέναντι στον ελληνικό λαό κατάφερε ν’ αρθεί στο ύψος των περιστάσεων που η εποχή του και η συγκεκριμένη συγκυρία απαιτούσαν. Με την περίφημη δήλωσή του όρθωσε το ανάστημά του απέναντι σε μια πολιτειακή ανωμαλία που έπρεπε να πάψει. Χρησιμοποίησε, μάλιστα, στη δήλωση αυτή το α’ ενικό για να επωμισθεί την ατομική ευθύνη, που του αναλογούσε, αλλά και να προδώσει προσωπικό και βιωματικό τόνο. Εξάλλου, το γεγονός ότι ένας διπλωμάτης, ποιητής και πνευματικός ταγός του τόπου μας μιλούσε ανοιχτά κατά της δικτατορίας, αποτελούσε πράξη γενναιότητας και κάλεσμα για κινητοποίηση. Βέβαια, χρησιμοποίησε και το α’ πληθυντικό για να μιλήσει εξ ονόματος του λαού ο οποίος συμμεριζόταν τα δημοκρατικά ιδεώδη και έκανε αιματηρές θυσίες για τη διατήρηση της πολιτικής ισορροπίας και ομαλότητας.

ΘΕΜΑ Γ.

Ενδεικτικά: Τα φίδια στο ακρωτήρι του Αϊ Νικόλα συμβολίζουν τους δικτάτορες της Ελλάδας, τη βρετανική κατοχή της Κύπρου αλλά και κάθε μορφή δεσποτείας σε βάρος χωρών και των λαών τους. Ο Σεφέρης, αριστοτεχνικά, συνδυάζει έναν μύθο που άκουσε, με τη «δηλητηριώδη» τυραννία που επιβλήθηκε στην Ελλάδα και στην Κύπρο. Βέβαια, τα φαρμακερά ερπετά συνάντησαν την αντίσταση των γενναίων γατών που με αυταπάρνηση τα καταπολέμησαν. Οι γάτες, φυσικά, σηματοδοτούν κάθε μορφή αντίστασης στον αυταρχισμό. Είναι εκείνοι οι πολίτες που παρέταξαν τα στήθη τους για να μη νικήσει το άδικο. Βέβαια, αν και οι αγώνες των μαχητών, όπως και των γατών, τελεσφόρησαν οι ίδιοι χάθηκαν, γιατί το αγωνιστικό τους φρόνημα με τον καιρό κάμφθηκε αλλά κι επειδή ένιωσαν τη μοναξιά του αγωνιστή, την απομόνωση εκείνου που βαδίζει την ανηφορική ατραπό της αντίστασης.

ΘΕΜΑ Δ.

Πολίτες του κόσμου,

δάκρυα συγκίνησης και χαράς πλημμυρίζουν τα μάτια κάθε «ελεύθερου» ανθρώπου τη σημερινή ημέρα. Η στιγμή αυτή θα γραφτεί με χρυσά γράμματα στο βιβλίο της παγκόσμιας ιστορίας, μιας και αποκαταστάθηκε ένα τεράστιο ανοσιούργημα που διαπράχθηκε σε βάρος του ελληνισμού και της Δημοκρατίας. Τα γλυπτά του Παρθενώνα επαναπατρίστηκαν στα ιερά χώματα του τόπου μας και φωτίζονται ξανά από το καθαρό αττικό φως. Από αυτό το βήμα θέλω να εκφράσω τον απερίγραπτο ενθουσιασμό μου, καθώς η ημέρα ετούτη μπορεί ν’ αποτελέσει εφαλτήριο για συνειδητοποίηση της αξίας του δημοκρατικού ιδεώδους ως ακρογωνιαίας λίθου για την ελευθερία και την ευτυχία ανθρώπων και λαών.

ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

Α) ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ

• Υφίσταται ελευθερία έκφρασης και διακίνησης ιδεών.
• Διασφαλίζεται η ισότητα των πολιτών, η αξιοκρατία και εξαλείφονται διχαστικές πρακτικές που στόχο είχαν τη διάρρηξη των κοινωνικών αρμών.
• Προστατεύονται, βάσει δημοκρατικών αρχών, τα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα.
• Αποφεύγονται φαινόμενα κατάχρησης της εξουσίας / διαχωρίζονται οι εξουσίες και θωρακίζεται η ισονομία και η ισοπολιτεία.

Β) ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΥΤΥΧΙΑ

• Εξασφαλίζεται η κοινωνική ομαλότητα και οι πολίτες σε κλίμα σύμπνοιας συμπορεύονται για την εξυπηρέτηση κοινών στόχων.
• Πληρούνται όλες εκείνες οι προϋποθέσεις ώστε το άτομο να αναπτύξει ολόπλευρα και χωρίς προσκόμματα την προσωπικότητά του.
• Η δημοκρατία εκτός από πολίτευμα συνιστά και στάση ζωής που προωθεί την αλληλεγγύη, την ενσυναίσθηση, τον σεβασμό σε κάθε μορφή ετερότητας.
• Ο άνθρωπος αισθάνεται ασφάλεια για την πνευματική και σωματική του ακεραιότητα.

Ολοκληρώνοντας τη βραχεία ομιλία μου, αγαπητοί φίλοι, θα ήθελα να τονίσω ότι η παλιννόστηση των γλυπτών δεν θα πρέπει να μας οδηγήσει σε επανάπαυση. Το μήνυμα του Κλεισθένη και του χρυσού αιώνα του Περικλή μάς καλεί σε διαρκή επαγρύπνηση για αποσόβηση μοντέρνων κινδύνων. Τούτος ο κόσμος ο μικρός μα και συνάμα μέγας, οφείλει, εκ νέου, να επαναπροσδιορίσει το νόημα του αρτιότερου μέχρι σήμερα πολιτεύματος.

Ζήτω η Δημοκρατία!

Για να μεταφερθείτε στο Κριτήριο Αξιολόγησης επιλέξτε τον παρακάτω σύνδεσμο: 

Δημοκρατία Κριτήριο Αξιολόγησης (Ενιαία Εξέταση)

Το κριτήριο αξιολόγησης που μόλις διαβάσατε συντάχθηκε σύμφωνα με τις πρόσφατες αλλαγές στον τρόπο εξέτασης της Νεοελληνικής Έκθεσης & Λογοτεχνίας στην Γ’ Λυκείου και προέρχεται από τις προσωπικές σημειώσεις του συναδέλφου Αντώνη Χατζηλάμπρος, ο οποίος το παραχώρησε στον ιστότοπό μας σε ένδειξη αλληλεγγύης προς τους υπόλοιπους συναδέλφους.

Τον ευχαριστούμε από καρδιάς και του ευχόμαστε κάθε επιτυχία όχι μόνο στον επαγγελματικό στίβο αλλά και στην προσωπική του ζωή.

Για να μεταφερθείτε σε κάποια από τις σελίδες στις οποίες πραγματοποιείται αναλυτική παρουσίαση επιμέρους στοιχείων Θεωρίας  για την Έκφραση Έκθεση απλώς επιλέξτε τον αντίστοιχο σύνδεσμο από τον παρακάτω πίνακα:

Για να μεταβείτε σε άλλα Σχεδιαγράμματα ή Κριτήρια Αξιολόγησης  της Νεοελληνικής Γλώσσας Γ’  Λυκείου, επιλέξτε το αντίστοιχο θέμα από τον παρακάτω πίνακα:

Η ομάδα του filologika.gr 

Για περισσότερη ενημέρωση για θέματα που αφορούν την προετοιμασία για τις Πανελλήνιες Εξετάσεις ακολουθήστε μας στην επίσημη σελίδα μας στο Facebook.