Διαφήμιση Β Κριτήριο Αξιολόγησης (Ενιαία Εξέταση)-Απαντήσεις

ΘΕΜΑ Α.

Α1. Στο παρόν κείμενο παρουσιάζεται ο ρόλος της διαφήμισης στις μέρες μας. Αρχικά επισημαίνεται η τελειοποίηση των τεχνικών πειθούς της. Προς τούτο συνεργάζονται ειδικοί επιστήμονες για την σωστή επεξεργασία και αποτελεσματικότητα του μηνύματος με στόχο την πληροφόρηση του δέκτη. Έτσι δημιουργούνται επιθυμίες και προβάλλεται ένας κόσμος ευτυχίας και εξιδανικευμένος.

ΘΕΜΑ Β.

Β1. α.Σ, β.Σ. γ.Λ, δ.Λ, ε.Λ.

Β2α. Στις §3 και 4 χρησιμοποιείται ως τεχνική πειθούς η Επίκληση στη Λογική με μέσα Παραδείγματα και Αυθεντία ως τεκμήρια. Ο συγγραφέας στην προσπάθειά του να προβάλει την πολύπλευρη λειτουργία της διαφήμισης καταφεύγει στη χρήση παραδειγμάτων από την καθημερινή ζωή των καταναλωτών. Τα παραδείγματα συγκεκριμενοποιούν την πολλαπλή επίδραση της διαφήμισης σε όλα τα επίπεδα της προσωπικής και κοινωνικής ζωής. Έτσι επιτυγχάνεται η πρόσληψη και η κατανόηση των μηχανισμών της διαφήμισης που κατασκευάζουν επιθυμίες με στόχο την πειθώ και την αγορά προϊόντων. Στην §3 υπάρχει και η αυθεντία ως τεκμήριο προς επίρρωση των διαπιστώσεων του συγγραφέα για τον εξιδανικευμένο κόσμο που κατασκευάζει η διαφήμιση.

Στην §5 κυριαρχεί ως τρόπος πειθούς η Επίκληση στην Αυθεντία. Με την συγκεκριμένη τεχνική ο συγγραφέας στοχεύει στην ενίσχυση των θέσεών του για τον καταλυτικό ρόλο της διαφήμισης και στην υφαρπαγή της ελευθερίας του ανθρώπου. Αυτό επιτυγχάνεται μέσα από τη σύγκριση ανάμεσα στις δικτατορίες και στη διαφήμιση και τη διαφοροποίησή τους ως προς τις τεχνικές πειθούς. Στην εποχή της διαφήμισης οι άνθρωποι ζουν σε ψευδαισθήσεις ελευθερίας των επιλογών τους.

Η αποτελεσματικότητα και των δύο τεχνικών κρίνεται ως επιτυχής αφού αναδεικνύεται με σαφήνεια ο ρόλος της σύγχρονης διαφήμισης στη ζωή του ανθρώπου.

β. Η παρουσία του ερωτηματικού στην αρχή του κειμένου στοχεύει να προβληματίσει τον αναγνώστη με την κατευθείαν εισαγωγή στο κεντρικό θέμα του κειμένου σχετικά με το ρόλο της διαφήμισης ως «υπηρέτης» και μηχανισμός πειθούς από την πλευρά του συστήματος. Έτσι προσελκύεται το ενδιαφέρον του αναγνώστη, κινητοποιείται η σκέψη του και εστιάζει την προσοχή και το ενδιαφέρον του στο κυρίαρχο θέμα. Η άμεση εισαγωγή διευκολύνει τον συγγραφέα να επικοινωνήσει με τον αναγνώστη που διεκδικεί το δικαίωμα να πληροφορηθεί για τον πραγματικό ρόλο της διαφήμισης και της επίδρασής της στη ζωή του σε όλα τα επίπεδά της. Υφολογικά ο λόγος εμπλουτίζεται με ζωντάνια και αμεσότητα. Δημιουργείται ένα κλίμα άτυπου διαλόγου κι ένα σκηνικό θεατρικότητας.

Β3. Η διαφήμιση στην εποχή μας γίνεται πρόξενος πρόκλησης βίαιων συμπεριφορών. Αυτό προκύπτει από τον «ερεθισμό» των επιθυμιών του δέκτη – καταναλωτή. Όταν, όμως, μία επιθυμία ερεθίζεται – όντας ανικανοποίηση – συνήθως λαμβάνει δύο δρόμους. Ο πρώτος σχετίζεται με την «ατομική εξέγερση» που οδηγεί στη χρήση βίαιων μέσων για απόκτηση αγαθών. Ο δεύτερος σχετίζεται με τη «συλλογική επανάσταση» που παραπέμπει στους κοινωνικούς αγώνες για δικαιότερη κατανομή του πλούτου. Έτσι η διαφήμιση – χωρίς να είναι αυτός ο στόχος της – πυροδοτεί και διαμορφώνει συμπεριφορές με βίαιο χαρακτήρα που αισθητοποιούνται τόσο σε προσωπικό όσο και σε κοινωνικό επίπεδο. Το στοιχείο αυτό προβάλλει με εμφαντικό τρόπο τον πολυεπίπεδο ρόλο της διαφήμισης που ακουμπά και τον χώρο της βίαιης έκφρασης του ανθρώπου. Συμπερασματικά η βία αναδύεται ως αναπότρεπτη αναγκαιότητα της αχαλίνωτης επιθυμίας του σύγχρονου ανθρώπου για μέγιστη κατανάλωση υλικών αγαθών και απόκτηση υλικού κέρδους.

ΘΕΜΑ Γ.

Ο ειρωνικός χαρακτήρας του ποιήματος απορρέει από το γεγονός ότι στις διαφημίσεις όλα παρουσιάζονται εξιδανικευμένα. Αυτός ο εξωραϊσμός και η εικονική πραγματικότητα στοχεύουν στην προβολή των θετικών ιδιοτήτων του προϊόντος με απώτατο στόχο την πειθώ.

Έτσι ο θεατής παρατηρώντας το πλαίσιο ζωής που συνοδεύει κάθε διαφημιστικό μήνυμα με την απόκτηση του διαφημιζόμενου προϊόντος βιώνει έστω και εικονικά τη θετική ατμόσφαιρα. Η εξωραϊσμένη πραγματικότητα συντίθεται από εικόνες ζωής όπου απουσιάζουν τα αρνητικά στοιχεία, όπως: ο θάνατος (δεν πεθαίνει), ο πόνος (δεν πονάει), η μοναξιά (δεν είναι μόνος), ο φόβος (δεν φοβάται). Με αυτές τις εικόνες ο θεατής – αγοραστής αναπτύσσει μία θετική στάση για το διαφημιζόμενο προϊόν κι έτσι οδηγείται στην αγορά.

Βέβαια η ζωή σπανίως βιώνεται ως μία αλυσίδα μόνο θετικών στιγμών. Γι’ αυτό και συνιστά παραδοξότητα η απουσία κάποιας αρνητικής πτυχής στα διαφημιστικά μηνύματα. Η ειρωνεία είναι πιο καταφανής με την επανάληψη του «όλα πάνε καλά». Οι δύο παρενθέσεις επιτείνουν το ειρωνικό ύφος, αφού διακωμωδούν αυτή τη γενικευμένη θετική ατμόσφαιρα των διαφημίσεων.

Η εξιδανίκευση και ο εξωραϊσμός της πραγματικότητας μέσα από τα διαφημιστικά μηνύματα στο ποίημα πραγματώνεται με την χρήση – επανάληψη των «κανείς» και «όλα». Και οι δύο όροι αποτυπώνουν μία γενικευμένη πραγματικότητα, όπου οι εξαιρέσεις και οι εκπλήξεις απουσιάζουν.

Νοηματικά, ωστόσο, και οι δύο όροι συμπίπτουν κι ας είναι αντίθετοι, αφού το «κανείς» συνοδεύεται πάντοτε από το αρνητικό «δεν». Και όταν συνυπάρχουν δύο αρνήσεις, τότε παράγεται το αντίθετο αποτέλεσμα. Π.χ. Όλοι είναι ζωντανοί/ Όλοι είναι υγιείς/ Όλοι είναι μαζί/ Όλοι είναι άφοβοι.

Έτσι αυτή η υφολογική επιλογή των αντιθέτων εννοιών «κανείς/ Όλα» προσδίδει μία αμεσότητα και παραστατικότητα στο ποίημα και προκαλεί το ενδιαφέρον του αναγνώστη. Όσο κι αν το ποίημα το διαχέει μία ειρωνεία για την κατασκευασμένη – ψευδή πραγματικότητα, ο αναγνώστης καθίσταται κοινωνός μιας θέσης πως η διαφήμιση χρησιμοποιεί κάθε εικονικό ή λεκτικό τέχνασμα για να πείσει το θεατή – αγοραστή.

Έτσι ο αναγνώστης – θεατής αιωρείται ανάμεσα στα δύο λεκτικά – εικονικά άκρα «κανείς – όλα» και προσλαμβάνει ευκολότερα την ειρωνεία – έμμεση καταγγελία της ωραιοποίησης της πραγματικότητας που ωστόσο λειτουργεί ως ένας αφανής μηχανισμός ποδηγέτησης της Κοινής Γνώμης. Το στοιχείο της καθολικότητας που υπολανθάνει στους δύο όρους δεν αφήνει περιθώρια αμφισβήτησης για την αλήθεια του διαφημιστικού μηνύματος αλλά και για τη χρησιμότητα του διαφημιζόμενου προϊόντος.

Στο ποίημα με εμφανές το στοιχείο της ειρωνείας καταγγέλλεται η διαφήμιση ως μηχανισμός εξαπάτησης και παραπλάνησης του θεατή – αγοραστή. Αυτό πραγματώνεται μέσα από την προβολή μιας ιδεατής και εξιδανικευμένης πραγματικότητας με πρωτεύον στοιχείο το διαφημιζόμενο προϊόν.

Αυτός ο εξωραϊσμός της πραγματικότητας λειτουργεί ως υπνωτικό στη σκέψη του δέκτη, αφού αυτός αδυνατεί να διακρίνει τα όρια της φυσικής και εικονικής πραγματικότητας. Ο δέκτης θεωρεί πως οι ιδιότητες του προϊόντος μπορούν από μόνες τους να εξασφαλίσουν το πλαίσιο μέσα στο οποίο όλα «κανείς – όλα» λειτουργούν θετικά για τη ζωή του ανθρώπου.

Τα χρώματα, οι επαναλήψεις και ο συνθηματικός λόγος της διαφήμισης κυριαρχούν στο βλέμμα του δέκτη και ακυρώνουν κάθε διάθεση ή δυνατότητα για κριτική επεξεργασία του μηνύματος.

Συμπερασματικά με το εκφραστικό μέσο της ειρωνείας αποκαλύπτεται το ψεύτικο σκηνικό της ζωής που σκηνοθετείται για να επηρεάσει την αγοραστική συμπεριφορά του θεατή.

ΘΕΜΑ Δ.

^­Η ανάλυση του θέματος βρίσκεται στο blog του συντάκτη στον παρακάτω σύνδεσμο:

https://iliasgiannakopoulos.blogspot.com/

στα άρθρο: «Διαφήμιση και Κριτική σκέψη».

Για να μεταφερθείτε στο Κριτήριο Αξιολόγησης επιλέξτε τον παρακάτω σύνδεσμο: 

Διαφήμιση Β Κριτήριο Αξιολόγησης (Ενιαία Εξέταση)

Το κριτήριο αξιολόγησης που μόλις διαβάσατε συντάχθηκε σύμφωνα με τις πρόσφατες αλλαγές στον τρόπο εξέτασης της Νεοελληνικής Έκθεσης & Λογοτεχνίας στην Γ’ Λυκείου και προέρχεται από τις προσωπικές σημειώσεις του συναδέλφου Ηλία Γιαννακόπουλου, ο οποίος το παραχώρησε στον ιστότοπό μας σε ένδειξη αλληλεγγύης προς τους υπόλοιπους συναδέλφους.

Τον ευχαριστούμε από καρδιάς και του ευχόμαστε κάθε επιτυχία όχι μόνο στον επαγγελματικό στίβο αλλά και στην προσωπική του ζωή.

Για να μεταφερθείτε σε κάποια από τις σελίδες στις οποίες πραγματοποιείται αναλυτική παρουσίαση επιμέρους στοιχείων Θεωρίας  για την Έκφραση Έκθεση απλώς επιλέξτε τον αντίστοιχο σύνδεσμο από τον παρακάτω πίνακα:

Για να μεταβείτε σε άλλα Σχεδιαγράμματα ή Κριτήρια Αξιολόγησης  της Νεοελληνικής Γλώσσας Γ’  Λυκείου, επιλέξτε το αντίστοιχο θέμα από τον παρακάτω πίνακα:

Η ομάδα του filologika.gr 

Για περισσότερη ενημέρωση για θέματα που αφορούν την προετοιμασία για τις Πανελλήνιες Εξετάσεις ακολουθήστε μας στην επίσημη σελίδα μας στο Facebook.