Διαφήμιση Κριτήριο Αξιολόγησης (Ενιαία Εξέταση) Απαντήσεις

ΘΕΜΑ Α.

Στο υπό εξέταση απόσπασμα του κειμένου ο γράφων παρατηρεί ότι κατά την προβολή τηλεοπτικών προγραμμάτων γίνεται, από όλα τα κανάλια, ταυτόχρονη διακοπή για διαφημίσεις, προκειμένου να εκτεθούν σε αυτές αναπόδραστα όλοι οι δέκτες. Βέβαια, ένα πλήθος ερευνητών καταλήγει στο συμπέρασμα ότι τα προγράμματα της τηλεόρασης είναι απλώς ο «μανδύας» συγκάλυψης των δόλιων προθέσεων της διαφήμισης. Η τελευταία, όπως διατείνεται ο συντάκτης, με «έντεχνο» τρόπο διαμορφώνει την κοσμοαντίληψη μας και πλάθει τον «κόσμο» μας κατά τρόπο που να εξυπηρετεί τους σκοπούς της (81 λέξεις).

 ΘΕΜΑ Β.

1. Αναμφίλεκτο είναι το γεγονός ότι η τηλεόραση λειτουργεί ως «δούρειος ίππος» για να διεισδύσει στην καθημερινότητά μας η καταναλωτική προπαγάνδα. Ωστόσο, πλανάται εκείνος που πιστεύει ότι στόχος της τηλεόρασης είναι αποκλειστικά αυτός. Στην τηλεόραση, εξάλλου, υπάρχουν ενημερωτικές ή ψυχαγωγικές εκπομπές που έχουν την πρόθεση να αναβαθμίσουν το μορφωτικό και το βιοτικό επίπεδο του κοινού. Παράλληλα, θα πρέπει να γίνει σαφές ότι η τηλεόραση και τα τηλεοπτικά δελτία έχουν γίνει ρυθμιστές -σε έναν μεγάλο βαθμό- της πολιτικής ζωής του τόπου, αφού γίνονται το πεδίο στο οποίο οι πολιτικοί ξεδιπλώνουν τους σχεδιασμούς τους ή δέχονται κριτική από πολίτες και δημοσιογράφους για το έργο τους. Συνεπώς, συνάγεται το συμπέρασμαότι το τηλεοπτικό πρόγραμμα, η παραγωγή του οποίου θα ήταν αδύνατη χωρίς την αρωγή της διαφήμισης, δεν έχει μόνο αποπλανητική πρόθεση.

2.α)

• Παρατίθεται παρενθετικό σχόλιο του γράφοντος το οποίο είναι και ειρωνικό.
• Προσδίδεται ζωντάνια, αμεσότητα και οικειότητα στο κείμενο. Διαφαίνεται η προσπάθεια του γράφοντος να ξεκινήσει ένα είδος διαλόγου με τον δέκτη.
• Το κόμμα τίθεται πριν από την έναρξη μιας αντίθεσης.
• Ειρωνικός τόνος.
• Το ασύνδετο σχήμα καθιστά το ύφος του κειμένου γοργό και κοφτό. Παράλληλα, προσδίδει συγκινησιακή φόρτιση στο κείμενο.

β) Ευαισθητοποίηση: Γλαφυρή αφήγηση (αναφορά στον Ερμή), ποιητικός λόγος (σαν σύντομα μονόπρακτα), ασύνδετο σχήμα, χρήση συγκινησιακά φορτισμένων λέξεων (θριάμβους, ήττες) και μακροπερίοδος λόγος.

Ειρωνεία: Χρήση εισαγωγικών που περικλείουν λέξεις με ειρωνική διάθεση (θεϊκού), λαϊκές λέξεις (πιάτσας), υποκοριστικά (σποτάκια).

3. Στο σκίτσο διαφαίνεται μια ομήγυρη εντελώς διαφορετικών ανθρώπων να βαδίζει προς μία και μόνο κατεύθυνση σαν να ήταν μια αγέλη ζώων. Ωστόσο, ο σκιτσογράφος, έντεχνα, μας παραθέτει τους συλλογισμούς των ατόμων αυτών. Η ψευδαίσθηση των ανθρώπων έχει να κάνει με το γεγονός ότι μέσα από τις ποικίλες τους (διαφορετικές από τους συνανθρώπους τους) επιλογές θεωρούν ότι τάχα διαφέρουν. Νομίζουν ότι μόνο αυτοί πηγαίνουν «κόντρα στο ρεύμα». Ωστόσο, η πραγματική ζωή τους διαψεύδει. Ο υπαινιγμός του σκιτσογράφου είναι ιδιαίτερα εύστοχος καθώς αρκετοί από εμάς θεωρούμε ότι ο κοινωνικός περίγυρος ελάχιστη επιρροή ασκεί επάνω μας. Αυτή όμως η πεποίθηση συνιστά άλλη μια πλάνη του σύγχρονου ανθρώπου. Οι καθημερινές επιλογές μας στη διασκέδαση, στις πολιτικές απόψεις, στις καταναλωτικές συνήθειες και αλλού είναι αναπόδραστα επηρεασμένες από τη δύναμη της μάζας.

ΘΕΜΑ Γ.

Προβληματισμός:

• Αλλοτρίωση του σύγχρονου ανθρώπου από τον εαυτό του καθώς αναγκάζεται -λόγω εποχής- να συμπεριφέρεται επιτηδευμένα.
• Το πρόβλημα είναι ευρύτερο καθώς επιτηδευμένη είναι και η ζωή των ανθρώπων, με αποκορύφωμα την παραγωγή εκπομπών ριάλιτι στις οποίες άνθρωποι εκθέτουν την ιδιωτική τους ζωή και το φιλοθεάμον κοινό αρέσκεται στο να τους παρακολουθεί να υποδύονται τους «σπουδαίους».

Επιπτώσεις:

• Οι άνθρωποι βιώνουν συγκρουσιακές καταστάσεις καθώς άλλα η ψυχή τους ποθεί κι άλλα εκείνοι κάνουν.
• Απογοητεύονται όταν έρχονται σε επαφή με την πραγματικότητα. Διαπιστώνουν ότι η ζωή τους έγινε «σα μια ξένη φορτική».
• Αλλοτρίωση των ανθρώπινων σχέσεων. Οι σχέσεις γίνονται επιδερμικές.
• Η εποχή μας βασίζεται στη δύναμη του «φαίνεσθαι» κι όχι του «είναι»

Το α’ ενικό προσδίδει στο κείμενο βιωματικό, εξομολογητικό τόνο και συγκινησιακή φόρτιση. Καταφέρνει, όμως, να προσδώσει και καθολικότητα, διότι ο καθένας μπορεί να ταυτιστεί με το ποιητικό υποκείμενο.

ΘΕΜΑ Δ.

Ελεύθερη επιλογή κειμενικού είδους.

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

Π.χ. Επιστολή

Αξιότιμα μέλη της Γ. Γ. Ενημέρωσης και Επικοινωνίας,

πανθομολογούμενο είναι το γεγονός ότι η κοινή γνώμη ανέκαθεν, άλλοτε σε μικρότερο και άλλοτε σε μεγαλύτερο βαθμό, αποτελούσε ρυθμιστή των εξελίξεων και των τεκταινομένων σε μια κοινωνία. Σήμερα, προκαλεί, όμως, αλγεινή εντύπωση το γεγονός ότι η συλλογική στάση της κοινωνίας απέναντι σε μείζονα ζητήματα γίνεται άθυρμα της χειραγώγησης. Ως ένας ευαισθητοποιημένος νέος της εποχής, έκρινα σκόπιμο να σας αποστείλω αυτή την επιστολή προκειμένου να σας παρουσιάσω τους παράγοντες διαμόρφωσης της κοινής γνώμης και τις προϋποθέσεις ώστε αυτή να μη χειραγωγείται.

Ομιλία

Κυρίες και κύριοι,

αναμφίλεκτο είναι το γεγονός ότι η κοινή γνώμη ανέκαθεν, άλλοτε σε μικρότερο και άλλοτε σε μεγαλύτερο βαθμό, αποτελούσε ρυθμιστή των εξελίξεων και των τεκταινομένων σε μια κοινωνία. Σήμερα, προκαλεί, όμως, αλγεινή εντύπωση το γεγονός ότι η συλλογική στάση της κοινωνίας απέναντι σε μείζονα ζητήματα γίνεται άθυρμα της χειραγώγησης.

Αφορμώμενος από την ευχάριστη συγκυρία της επίσκεψης εξέχοντος μέλους της Γ.Γ. Ενημέρωσης και Επικοινωνίας στο σχολείο μας, ωφέλιμο έκρινα να σας παρουσιάσω, από το βήμα που μου δίνεται, τους παράγοντες διαμόρφωσης της κοινής γνώμης και τις προϋποθέσεις ώστε αυτή να μη χειραγωγείται.

Άρθρο

«Οι αμυντικοί μηχανισμοί της κοινής γνώμης»

Πανθομολογούμενο είναι το γεγονός ότι η κοινή γνώμη ανέκαθεν, άλλοτε σε μικρότερο και άλλοτε σε μεγαλύτερο βαθμό, αποτελούσε ρυθμιστή των εξελίξεων και των τεκταινομένων σε μια κοινωνία. Σήμερα, προκαλεί, όμως, αλγεινή εντύπωση το γεγονός ότι η συλλογική στάση της κοινωνίας απέναντι σε μείζονα ζητήματα γίνεται άθυρμα της χειραγώγησης. Γι’ αυτό, στόχος του παρόντος άρθρου είναι να ευαισθητοποιηθούν οι καθ’ ύλην αρμόδιοι και ειδικά η Γ. Γ. Ενημέρωσης και Επικοινωνίας, προκειμένου να δημιουργηθούν μηχανισμοί άμυνας απέναντι στην ποδηγέτηση.

Προηγουμένως, ωστόσο, λυσιτελές κρίνεται ν’ αναλυθούν οι παράγοντες διαμόρφωσης της κοινής γνώμης.

 ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗΣ ΚΟΙΝΗΣ ΓΝΩΜΗΣ

• Η ιστορία και οι πολιτισμικές μας καταβολές διαμορφώνουν τη συλλογική μας στάση απέναντι σε διάφορα ζητήματα.
• Οι θρησκευτικές μας πεποιθήσεις καθορίζουν τους άγραφους νόμους μιας κοινωνίας αλλά και τις αντιλήψεις περί ηθικής, δικαίου και αδίκου.
• Οι φορείς παιδείας: α) οικογένεια: Οι γονείς αναπόδραστα μέσα στις νουθεσίες προς τα παιδιά τους, μεταγγίζουν στερεότυπες θέσεις αλλά και την κοσμοαντίληψή τους που σε μεγάλο βαθμό έχουν δεχθεί επιρροές από τους δικούς τους γονείς ή τα βιώματά τους. β) εκπαίδευση: Τόσο οι εκπαιδευτικοί, όσο και τα σχολικά συγγράμματα ή η εκπαιδευτική πολιτική επηρεάζουν τη στάση μας και τις επιλογές μας.
• Μ.Μ.Ε. / διαφήμιση: Ο άνθρωπος στην πορεία της ζωής του έρχεται σε επαφή τόσο με τα ευεργετικά οφέλη των Μ.Μ.Ε. και της διαφήμισης όσο και με τη φθοροποιό δύναμη της προπαγάνδας. Η κοινή γνώμη είναι συχνά η κοινή συνισταμένη των δύο αυτών αντίρροπων δυνάμεων.
• Πολιτικοί: Οι πολιτικοί ταγοί και τα κομματικά στελέχη επηρεάζουν με το πολιτικό τους κήρυγμα τις πεποιθήσεις των πολιτών γύρω από πολιτικής φύσεως ζητήματα.
• Πνευματικοί ταγοί και καλλιτέχνες: Διαμορφώνουν το ηθικό και το αισθητικό μας έρμα. Όταν η πνευματική ηγεσία και η Τέχνη φωτίζουν τον νου οι κοινωνίες ευημερούν. Όταν όμως επιδίδονται στον άγονο ελιτισμό ή ολιγωρούν, οι κοινωνίες νοσούν.
• Κοινωνικός περίγυρος: Η κοινή γνώμη επηρεάζεται από τη δύναμη του κοινωνικού περιγύρου που άλλοτε λειτουργεί ως σοφός διδάσκαλος και άλλοτε ως μάζα και άναρχος όχλος.
• Παγκοσμιοποίηση. Πλέον οι επιλογές μας καθορίζονται κι από τις ξενόφερτες τάσεις αλλά και τις επικρατούσες ροπές σε οικονομικά ισχυρές χώρες που αναπόφευκτα επιβάλλουν και τον πολιτισμό τους σε υποδεέστερα κράτη.

ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΩΣΤΕ ΝΑ ΜΗΝ ΧΕΙΡΑΓΩΓΕΙΤΑΙ Η ΚΟΙΝΗ ΓΝΩΜΗ

• Σφαιρική μόρφωση και κριτική στάση απέναντι στα κελεύσματα των εποχών.
• Πολύπλευρη και αντικειμενική ενημέρωση / Τήρηση της δημοσιογραφικής δεοντολογίας εκ μέρους των δημοσιογράφων.
• Θεσμικό πλαίσιο κατά της προπαγάνδας (κομματικής, θρησκευτικής, οπαδικής, καταναλωτικής). / Λήψη μέτρων από φορείς όπως η Γ.Γ.Ε.Ε.
• Μόνο σε συνθήκες αμιγούς δημοκρατίας μπορεί να πολίτης να λάβει γνήσια και ανεπηρέαστη πληροφόρηση / ενημέρωση.
• Άρτια λειτουργία των φορέων διαπαιδαγώγησης που πρέπει να σμιλεύσουν προσωπικότητες με προσωπική βούληση και θάρρος της γνώμης.
• Είναι, όμως και ζήτημα προσωπικής ευθύνης.

Επίλογος: ανακεφαλαίωση και προτροπή προς τα μέλη της Γ.Γ.Ε.Ε. ν’ αναλάβουν άμεσα δράση για την ανάσχεση της χειραγώγησης.

Για να μεταφερθείτε στο Κριτήριο Αξιολόγησης επιλέξτε τον παρακάτω σύνδεσμο: 

Διαφήμιση Κριτήριο Αξιολόγησης (Ενιαία Εξέταση)

Το κριτήριο αξιολόγησης που μόλις διαβάσατε συντάχθηκε σύμφωνα με τις πρόσφατες αλλαγές στον τρόπο εξέτασης της Νεοελληνικής Έκθεσης & Λογοτεχνίας στην Γ’ Λυκείου και προέρχεται από τις προσωπικές σημειώσεις του συναδέλφου Αντώνη Χατζηλάμπρος, ο οποίος το παραχώρησε στον ιστότοπό μας σε ένδειξη αλληλεγγύης προς τους υπόλοιπους συναδέλφους.

Τον ευχαριστούμε από καρδιάς και του ευχόμαστε κάθε επιτυχία όχι μόνο στον επαγγελματικό στίβο αλλά και στην προσωπική του ζωή.

Για να μεταφερθείτε σε κάποια από τις σελίδες στις οποίες πραγματοποιείται αναλυτική παρουσίαση επιμέρους στοιχείων Θεωρίας  για την Έκφραση Έκθεση απλώς επιλέξτε τον αντίστοιχο σύνδεσμο από τον παρακάτω πίνακα:

Για να μεταβείτε σε άλλα Σχεδιαγράμματα ή Κριτήρια Αξιολόγησης  της Νεοελληνικής Γλώσσας Γ’  Λυκείου, επιλέξτε το αντίστοιχο θέμα από τον παρακάτω πίνακα:

Η ομάδα του filologika.gr 

Για περισσότερη ενημέρωση για θέματα που αφορούν την προετοιμασία για τις Πανελλήνιες Εξετάσεις ακολουθήστε μας στην επίσημη σελίδα μας στο Facebook.