Ανθρώπινα Δικαιώματα Κριτήριο Αξιολόγησης (Ενιαία Εξέταση)

Καταπάτηση Δικαιωμάτων Παιδιού

Σήμερα, αφού οι άνθρωποι συνειδητοποίησαν ότι πρέπει κάπως να διασφαλίσουν τα δικαιώματά τους, συνειδητοποίηση που προέκυψε από αιματηρούς αγώνες, πόνο, θυσίες και ανθρώπινες ζωές, θεσπίστηκαν διάφοροι οργανισμοί σε διεθνές επίπεδο και συντάχθηκαν κείμενα γραπτά όπως η Οικουμενική Διακήρυξη των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, με σκοπό ακριβώς την κατοχύρωσή τους.

Τα δικαιώματα αυτά όμως συχνά παραβιάζονται συνειδητά και μη, και το φαινόμενο παρατηρείται κυρίως στις κοινωνικά ευάλωτες ομάδες. Και γι’ αυτό ακριβώς, επειδή είναι ευάλωτες για οποιοδήποτε λόγο, αδυνατούν να δραστηριοποιηθούν και να αντιταχθούν στην καταπάτηση των δικαιωμάτων τους, δεν προβαίνουν σε διεκδίκησή τους και γίνονται θύματα εκμετάλλευσης.  Μία τέτοια ευάλωτη κοινωνική ομάδα είναι τα ανήλικα παιδιά. Τα παιδιά δεν έχουν την κατάλληλη παιδεία εξαιτίας της μικρής τους ηλικίας, δεν έχουν κριτική σκέψη, ούτε δύναμη να αντισταθούν στην εκμετάλλευσή τους. Ο χαρακτήρας τους είναι εύπλαστος καθώς είναι ακόμη αδιαμόρφωτος, μιμούνται τους μεγαλύτερους και παρασύρονται εύκολα χωρίς επίγνωση της κατάστασής τους, που θα τα ωθούσε ίσως σε κάποια αντίδραση. Έτσι, αδίστακτοι άνθρωποι καταπατούν τα δικαιώματα των παιδιών για τροφή, στέγη, ενδυμασία, οικογενειακή θαλπωρή, μόρφωση και παιχνίδι.

Ένα απ’ τα θεμελιωδέστερα δικαιώματα των παιδιών είναι να έχουν ένα επαρκές επίπεδο διαβίωσης, στέγη, τροφή , να περιφρουρείται η σωματική τους ασφάλεια και να έχουν πρόσβαση σε ιατρικές υπηρεσίες, αυτονόητα  αγαθά για την επιβίωση τους. Ακόμη όμως κι αυτά τα αυτονόητα αγαθά  στον εικοστό πρώτο αιώνα δεν εξασφαλίζονται όχι μόνο στις λεγόμενες υπανάπτυκτες χώρες αλλά και στο λεγόμενο προηγμένο δυτικό κόσμο.

Πολλά εκατομμύρια παιδιών στη Αφρική λιμοκτονούν και πεθαίνουν καθημερινά από την πείνα ή αποδεκατίζονται από ασθένειες μην έχοντας στοιχειώδεις ιατρικές υποδομές και εμβολιασμούς. Το πόσιμο νερό, που σπαταλιέται στις δυτικές κοινωνίες ,είναι δυσεύρετο, οι πηγές απ’ όπου πίνουν νερό μολυσμένες απ’ όπου μεταδίδονται ασθένειες, όπως η  ελονοσία, ξεχασμένες στον 21ο αιώνα. Δεν έχουν στοιχειώδη φάρμακα, υποσιτίζονται  και καθημερινά αποδεκατίζονται εκατοντάδες παιδιά αβοήθητα.

Κι ενώ θα περίμενε κανείς ότι τα δικαιώματα επιβίωσης των παιδιών στις προηγμένες χώρες είναι τουλάχιστον εξασφαλισμένα, τα στοιχεία έρχονται ν’ αποδείξουν ότι ακόμα και στην Ευρωπαϊκή Ένωση το φαγητό, η στέγη και η περίθαλψη για  πολλά παιδιά είναι στοιχεία πολυτέλειας. Βάσει στοιχείων που δημοσίευσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, από τα 78 εκατομμύρια πολιτών της ΕΕ που ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας ένας στους τέσσερις είναι παιδί. Με άλλα λόγια, 14.820.000 παιδιά, δηλαδή το 19% των παιδιών που ζουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση, απειλούνται από τη φτώχεια.

Το μέλλον γι’ αυτά τα παιδιά διαγράφεται ζοφερό, καθώς δεν τους δίνεται καν η δυνατότητα να αναπτύξουν τις ικανότητές τους και να διευρύνουν τις γνώσεις και τις δεξιότητές τους αλλά και την κοινωνική τους θέση μέσα από το σχολείο. Βασικά δικαιώματα του παιδιού όπως το δικαίωμα στη μόρφωση και το δικαίωμα στο παιχνίδι είναι άγνωστα γι’ αυτά τα παιδιά.

Η οικονομική συνεισφορά τους στον ελλιπή οικογενειακό προϋπολογισμό αποτελεί τον βασικότερο παράγοντα που ωθεί τα παιδιά στην εργασία και κατ’ επέκταση στην εκμετάλλευσή τους από πολύ μικρή ηλικία. Ο κυρίαρχος ρόλος του οικονομικού παράγοντα στην έναρξη της παιδικής εργασίας γίνεται φανερός αν εξετάσει κανείς την οικογενειακή προέλευση των παιδιών. Πρόκειται κυρίως για παιδιά οικονομικώς ασθενέστερων οικογενειών, αναλφάβητων και σε μεγάλο ποσοστό προσφύγων.

Και η σκληρότητα απέναντι στα παιδιά δεν περιορίζεται εδώ. Το φαινόμενο της παιδικής κακοποίησης έχει πάρει ανησυχητικές διαστάσεις κατά τα τελευταία χρόνια. Πρόκειται για ένα ζήτημα, οι συνέπειες του οποίου έχουν διάρκεια και επηρεάζουν και τη μετέπειτα ζωή του παιδιού, μετατρέποντάς το σε έναν προβληματικό ενήλικο.

Διασκευασμένο Κείμενο

«Μελαγχολία», Στοχασμοί 

Πού πάνε όλα αυτά τα παιδιά, που ανάμεσά τους κανένα δεν γελά; Αυτές οι γλυκές, σκεφτικές υπάρξεις που ο πυρετός αδυνατίζει; Αυτά τα κορίτσια των οχτώ χρόνων που περπατούν μόνα τους; Δουλεύουν δεκαπέντε ώρες κάτω από τις μυλόπετρες κάνοντας από την αυγή ως το βράδυ αδιάκοπα την ίδια κίνηση. Στην ίδια φυλακή, την ίδια κίνηση. Σκυμμένα πάνω από μια σκοτεινή μηχανή, το αποτρόπαιο τέρας, που καταβροχθίζει τα πάντα μέσα στο σκοτάδι. Αθώοι σε κάτεργο, άγγελοι στην κόλαση. Δουλεύουν. Όλα είναι μπρούντζος, όλα είναι σίδερο. Ποτέ δεν σταματούν, ποτέ δεν παίζουν. Κι είναι τόσο ωχρά! Στάχτη επάνω στα μάγουλά τους. Πριν ξημερώσει, είναι ήδη εκεί. Δεν καταλαβαίνουν τη μοίρα τους, κρίμα! Δες τι μας κάνουν οι άνθρωποι. Ω, άθλια σκλαβιά φορτωμένη στο παιδί. Ραχιτισμός! Δουλειά […] που καταστρέφει ό, τι δημιούργησε ο Θεός, που σκοτώνει δίχως λόγο την ομορφιά στο μέτωπο, τη φλόγα στην καρδιά και που θα έκανε στα σίγουρα από τον Απόλλωνα έναν καμπούρη, από τον Βολτέρο έναν χαζό! Άθλια εργασία που κλέβει τα πιο γλυκά χρόνια, που δημιουργεί από τη μια πλούσιους κι από την άλλη τη μιζέρια, που χρησιμοποιεί ένα παιδί σαν εργαλείο! Πρόοδος που αναρωτιόμαστε: –Πού πάει; –Τι θέλει;

Βίκτωρ Ουγκώ

http://foundation.parliament.gr/

ΘΕΜΑ Α

Α. Να αποδώσετε περιληπτικά σε 60-70-λέξεις το απόσπασμα «Τα δικαιώματα αυτά όμως… άγνωστα γι’ αυτά τα παιδιά» από το ΚΕΙΜΕΝΟ Ι.

Μονάδες 15

ΘΕΜΑ Β

1. Να χαρακτηρίσετε με την ένδειξη ΣΩΣΤΟ ή ΛΑΘΟΣ τις παρακάτω προτάσεις βασισμένοι στα στοιχεία του ΚΕΙΜΕΝΟΥ Ι.

α) Οι ανθρώπινες κοινωνίες έχουν αντιληφθεί την ανάγκη για σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα.

β) Τα ανθρώπινα δικαιώματα, εκούσια ή ακούσια, καταπατώνται.

γ) Η καταπάτηση των δικαιωμάτων αφορά τόσο τις υπανάπτυκτες όσο και τις ανεπτυγμένες χώρες.

δ)  Η φτώχεια ωθεί στην παιδική εκμετάλλευση.

ε) Ο συγγραφέας εκφράζει την αισιοδοξία του για την αντιμετώπιση του προβλήματος.

Μονάδες 15

2. α) Ποια είναι η σχέση που συνδέει το ΚΕΙΜΕΝΟ Ι με το ΚΕΙΜΕΝΟ ΙΙ; Αξιοποιείστε τα στοιχεία του ΚΕΜΕΝΟΥ ΙΙ για την πληρέστερη ανάπτυξη της απάντησής σας. (40-50 λέξεις)

Μονάδες 10

β) Να σχολιάσετε την επιλογή του κυρίαρχου ρηματικού προσώπου στη διαμόρφωση του ύφους του Κειμένου Ι. Πώς εξυπηρετεί τη μετάδοση του μηνύματος του;

Μονάδες 5

3. α) Να αναγνωρίσετε το είδος της σύνταξης (ενεργητικής ή παθητικής) στην παρακάτω πρόταση του Κειμένου Ι και να μετατραπεί η σύνταξη στην αντίθετή της: «Έτσι, αδίστακτοι άνθρωποι καταπατούν τα δικαιώματα των παιδιών για τροφή, στέγη, ενδυμασία, οικογενειακή θαλπωρή, μόρφωση και παιχνίδι».

Μονάδες 5

β) Ποιος είναι ο τρόπος με τον οποίο ο συγγραφέας του ΚΕΙΜΕΝΟΥ Ι προσπαθεί στην 5η παράγραφο (Κι ενώ… από τη φτώχεια) να μας πείσει για τις απόψεις του;

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ Γ

Ποια είναι η στάση του συγγραφέα του ΚΕΙΜΕΝΟΥ ΙΙΙ απέναντι στην παιδική εργασία; Αξιοποιώντας τον προβληματισμό του, να παρουσιάσετε τις κυριότερες – κατά τη γνώμη σας – επιπτώσεις του φαινομένου της παιδικής εργασίας για τα ίδια τα παιδιά αλλά και για τις σύγχρονες κοινωνίες. (100-150 λέξεις)

Μονάδες 15

ΘΕΜΑ Δ

Επιχειρηματολογικό κείμενο – ανακοίνωση στον τύπο

Ρόλος: Αρθρογράφος στο μηνιαίο σχολικό περιοδικό

Αποδέκτες: Ευρύ κοινό

Θέμα: Αναφέρετε φαινόμενα παιδικής εκμετάλλευσης και εξηγείτε τους λόγους για τους οποίους κατά τα τελευταία χρόνια έχει πάρει ανησυχητικές διαστάσεις (300-400 λέξεις).

Μονάδες 30

Το κριτήριο αξιολόγησης που μόλις διαβάσατε συντάχθηκε σύμφωνα με τις πρόσφατες αλλαγές στον τρόπο εξέτασης της Νεοελληνικής Έκθεσης & Λογοτεχνίας στην Γ’ Λυκείου και προέρχεται από τις προσωπικές σημειώσεις του συναδέλφου Παναγιώτης Καραβάς, ο οποίος το παραχώρησε στον ιστότοπό μας σε ένδειξη αλληλεγγύης προς τους υπόλοιπους συναδέλφους.

Τον ευχαριστούμε από καρδιάς και του ευχόμαστε κάθε επιτυχία όχι μόνο στον επαγγελματικό στίβο αλλά και στην προσωπική του ζωή.

Για να μεταφερθείτε σε κάποια από τις σελίδες στις οποίες πραγματοποιείται αναλυτική παρουσίαση επιμέρους στοιχείων Θεωρίας  για την Έκφραση Έκθεση απλώς επιλέξτε τον αντίστοιχο σύνδεσμο από τον παρακάτω πίνακα:

Για να μεταβείτε σε άλλα Σχεδιαγράμματα ή Κριτήρια Αξιολόγησης  της Νεοελληνικής Γλώσσας Γ’  Λυκείου, επιλέξτε το αντίστοιχο θέμα από τον παρακάτω πίνακα:

Η ομάδα του filologika.gr 

Για περισσότερη ενημέρωση για θέματα που αφορούν την προετοιμασία για τις Πανελλήνιες Εξετάσεις ακολουθήστε μας στην επίσημη σελίδα μας στο Facebook.