Αλληλεγγύη: Κριτήριο Ενιαίας Εξέτασης Γ Λυκείου – Απαντήσεις

Αλληλεγγύη: Κριτήριο Ενιαίας Εξέτασης Γ Λυκείου – Απαντήσεις

ΘΕΜΑ Α

Η αρθρογράφος επικαλούμενη την αξία της αλληλεγγύης αναφέρεται στα θετικά αποτελέσματά της στην προσπάθεια αντιμετώπισης της πανδημίας. Αρχικά, μέσω της αλληλέγγυας στάσης επιτυγχάνεται η σύσφιξη των ανθρωπίνων σχέσεων, η συλλογική επίλυση των προβλημάτων και η διασφάλιση της κοινωνικής ενότητας μέσα σε ένα κλίμα ομόνοιας και αδελφοσύνης. Επιπλέον, μέσω της συμπεριφορά αυτής επέρχεται ικανοποίηση και κατακτιέται η αυτογνωσία. Εξάλλου, η αλληλεγγύη αποτελεί ένδειξη ποιοτικής αναβάθμισης και πολιτιστικής ανωτερότητας. (67 λέξεις).

Μονάδες 15

ΘΕΜΑ Β

1 α. Λάθος (6^η «Η αλληλεγγύη δεν είναι έννοια ταυτόσημη με τη φιλανθρωπία»)

β. Σωστό(7^η «Μόνο μέσα από … για την ανθρωπιά μας»)

γ. Σωστό(7^η « γιατί μέσα από αυτήν την προσφορά… αλλά και τον διπλανό μας»)

δ. Λάθος(4^η « Αλληλεγγύη είναι… που αυξάνουν τον ναρκισσισμό σου»)

ε. Λάθος( 5^η«θα ήθελα να εκφράσω μια ευχή: το πέρασμα του… γνώση και αλληλεγγύη»).

Μονάδες 15

2. Θεωρείται αδιαμφισβήτητο το γεγονός ότι η εγωπαθής στάση του ατόμου και η ατομοκεντρική προσέγγιση της κοινωνικής διαβίωσης συρρικνώνονται σε σημαντικό βαθμό στο πλαίσιο της θεσμοθέτησης καθορισμένων κανόνων κοινωνικής συμπεριφοράς. Οι επιταγές κάθε ευνομούμενου και θεσμικά οργανωμένου κράτους επιβάλλουν την υπακοή των πολιτών σε μια σειρά νομικών διατάξεων, οι οποίες διασφαλίζουν την αρμονική κοινωνική συμβίωση, την εξάλειψη των αυθαιρεσιών και τη διασφάλιση του συλλογικού συμφέροντος. Με τον τρόπο αυτό το αίσθημα παντοδυναμίας και απόλυτης κυριαρχίας του ατομικού συμφέροντος έναντι του συλλογικού αμβλύνεται και οι πολιτειακοί νόμοι μετουσιώνονται σε μέσα περιστολής της ανθρώπινης ελευθεριότητας και της ηθικής εξαχρείωσης, συνεισφέροντας στην κατοχύρωση της κοινωνικής ομαλότητας και της κοινής ευημερίας των πολιτών.

Μονάδες 8

3. Η τρίτη παράγραφος χαρακτηρίζεται από έντονα συναισθηματικά φορτισμένο λόγο, που επιτυγχάνεται μέσω της χρήσης σχημάτων λόγου, όπως παρομοιώσεων («σαν ένας τυφώνας θανάτου»), μεταφορών, όπως («να γκρεμίσουμε… γέφυρες επικοινωνίας»), («να δαμάσουμε τον εχθρό»), («υπό τη «δαμόκλειο σπάθη» της φονικής αρρώστιας»), με τις οποίες επιτυγχάνεται παραστατικότητα, ζωντάνια, αμεσότητα, προσδίδεται λυρισμός, γλαφυρότητα και καθίσταται σαφής η πρόθεση της αρθρογράφου να αισθητοποιήσει το πρόβλημα. Η χρήση (προτρεπτικής) υποτακτικής έγκλισης («να δαμάσουμε, να γκρεμίσουμε»), προκειμένου να τονισθεί η αναγκαιότητα ενεργοποίησης. Εντοπίζουμε τη χρήση του α΄ πληθυντικού προσώπου μέσω του οποίου εκφράζεται η συλλογική αποδοχή του προβλήματος και η ανάγκη συλλογικής αντιμετώπισής του με αίσθημα συνυπευθυνότητας και ευαισθητοποιημένη δράση για την αντιμετώπιση της απειλής. Επιπλέον, η ενεργητική σύνταξη που με τη χρήση της τονίζεται το υποκείμενο και γίνεται πιο οικείο το ύφος. Η ποιητική λειτουργία της γλώσσας, όπως ( «τυφώνας θανάτου», «δαμόκλειο σπάθη») που με τη χρήση της διεγείρεται το ενδιαφέρον του αναγνώστη, επιτυγχάνεται συναισθηματική φόρτιση και αισθητική απόλαυση, προσδίδοντας παράλληλα λυρικότητα στο ύφος.

Μονάδες 5

4. Ο τίτλος του πρώτου κειμένου είναι ρηματικός, ευσύνοπτος, συνυποδηλωτικός, υπαινικτικός(στοιχείο που δηλώνεται με τα αποσιωπητικά), ενώ η χρήση του θαυμαστικού, τονίζει την επιτακτική ανάγκη υιοθέτησης αλληλέγγυας στάσης για την αντιμετώπιση της σημερινής πανδημίας. Ο τίτλος του δεύτερου κειμένου είναι αρηματικός, εκτενής, συνυποδηλωτικός και εμπνευσμένος. Γενικά και οι δύο τίτλοι χαρακτηρίζονται ως νοηματικά ενεργοί εφόσον το περιεχόμενό τους σχετίζεται άμεσα με το κεντρικό θέμα που πραγματεύεται το κάθε κείμενο αντίστοιχα, ενώ και οι δύο τίτλοι κινούνται σε ίδιο υφολογικό επίπεδο με το αντίστοιχό τους κείμενο. Ωστόσο, ως επικοινωνιακά αποτελεσματικότερο θα χαρακτήριζα τον τίτλο του πρώτου κειμένου, γιατί η χρήση των σημείων στίξης και η σύντομη εκφορά του συμβάλλουν στην αμεσότερη μετάδοση του κεντρικού μηνύματος, την διέγερση του αναγνωστικού ενδιαφέροντος και την ενίσχυση της πρωτοτυπίας του.

Μονάδες 4

5. Η επανάληψη της λέξης «αλληλεγγύη» προσδίδει έμφαση στον λόγο, αποτελεί ένδειξη βεβαιότητας της συντάκτριας σχετικά με την αξία και την αναγκαιότητα επίδειξης αλληλέγγυας συμπεριφοράς και συνιστά τρόπο συνοχής των παραγράφων. Επιπλέον, τονίζει τη σπουδαιότητα της συγκεκριμένης έννοιας και προκαλεί τον προβληματισμό του αναγνώστη σχετικά με τη σημασία της έμπρακτης εφαρμογής της σε περιόδους κρίσης. Τέλος, προσφέρει παραστατικότητα στον λόγο και υπηρετεί την βασική πρόθεση της συντάκτριας, η οποία ανευρίσκεται πρωτίστως στην προσπάθεια ευαισθητοποίησης – συγκίνησης των αναγνωστών και αφύπνισης του αισθήματος υπευθυνότητάς τους απέναντι στο συλλογικό συμφέρον.

Μονάδες 5

6. Προτρεπτικό ύφος:

«Να γίνεις συμμέτοχος μιας κοινωνίας…και εσύ προσωπικά»

« να σταθείς ψύχραιμός, να αφήσεις…ανώδυνα»

Οικείο ύφος:

«Ας ελπίσουμε λοιπόν… κι εμείς οι ίδιοι»

«Ας ευχηθούμε ο ιός… έναντι του συνόλου»

Ουδέτερο ύφος:

«Είναι αλήθεια πως η ελληνική κοινωνία… υπηρετεί με πάθος»

«Η αλληλεγγύη είναι μια συνθήκη…πάνω από το ατομικό καλό».

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ Γ

Το πλοίο είναι γεμάτο μετανάστες, ανθρώπους δηλαδή που οικειοθελώς εγκαταλείπουν την πατρίδα τους αναζητώντας ένα καλύτερο μέλλον σε μια άλλη χώρα, λόγω πολέμου ή όπως εδώ λόγω μιας ιδιαίτερα μολυσματικής ασθένειας. Οι άνθρωποι αυτοί υγιείς, περιποιημένοι αλλά με τη θλίψη του αποχωρισμού διάχυτη, επέλεξαν την αποστασιοποίηση, τη διαφυγή από το πρόβλημα σκεπτόμενοι ωφελιμιστικά και ατομοκεντρικά, καταλαμβανόμενοι από πανικό, ανασφάλεια και φόβο. Διαφαίνεται στην αναχώρηση του πλοίου ένα κλίμα ευοίωνο και ελπιδοφόρο καθώς απομακρύνονται από την εστία των δεινών και μια ανακούφιση, μια αισιοδοξία καθώς έχουν την πεποίθηση ότι με την είσοδο στο πλοίο διασφαλίζουν την ανάσχεση της μετάδοσης της πανούκλας όπως φαίνεται και από την αοριστία των στίχων και τις αλλεπάλληλες μεταφορές «σαν να διασχίζουμε τον χρόνο … μόνο και μόνο για να, για να μην, επειδή δεν γίνεται χωρίς αλλά ούτε και με» Φθάνουν μάλιστα σε σημείο να ακούνε μουσική, να χορεύουν ανέμελοι γεμάτοι ελπίδα υπό τον ήχο της πεισιθανάτιας μελωδίας του βιολιστή όπως σκιαγραφεί η εικόνα « κι ο βιολιστής παίζει…χορεύουν». Φαίνεται η τραγικότητά τους καθώς αγνοούν την πραγματική διάσταση του προβλήματος που έχει εισβάλει αθόρυβα μέσα στο πλοίο, όπως γίνεται αντιληπτό στο τέλος του ποιήματος που αναφέρεται σε α πρόσωπο η θλιβερή διαπίστωση « τα ποντίκια μεταδίδουν …στο πλοίο». Στο φαινομενικά χαρμόσυνο κλίμα του πλοίου υπολανθάνει ο κίνδυνος της εξάπλωσης του προβλήματος προμηνύοντας την θανατηφόρο εξέλιξη. Οι επιβάτες του πλοίου είναι εκείνοι οι άνθρωποι που στοχεύοντας στο προσωπικό συμφέρον υπονομεύουν το κοινωνικό, που εγκλωβισμένοι στο «εγώ» αρνούνται να υπηρετήσουν το «εμείς», αυτοί που αγνοούν τον κίνδυνο αφανισμού του συνόλου, όταν νοσεί ένα μέρος του.

Μονάδες 15

ΘΕΜΑ Δ

Τηρούμε το επικοινωνιακό πλαίσιο. Πρόκειται για άρθρο (βάζουμε τίτλο, υιοθετούμε το ανάλογο ύφος και για την ανάλυση του θέματος αξιοποιούμε στοιχεία από τον παρακάτω πίνακα).

ΚΑΡΑΝΤΙΝΑ – ΠΑΝΔΗΜΙΑ

Μονάδες 30

Για να μεταφερθείτε στο αντίστοιχο κριτήριο αξιολόγησης επιλέξτε τον παρακάτω σύνδεσμο:

Αλληλεγγύη: Κριτήριο Ενιαίας Εξέτασης Γ Λυκείου

Τις απαντήσεις στο κριτήριο που μόλις διαβάσατε συνέταξαν οι συνάδελφοι: Πετροπούλου Μαρία & Μαργαρίτη Σοφία, συγγραφείς του βιβλίου Νεοελληνική γλώσσα και λογοτεχνία Γ’ Λυκείου, το οποίο κυκλοφορεί από τις .

Τα βιβλία των  μπορείτε να τα προμηθευτείτε απευθείας από το ηλεκτρονικό τους βιβλιοπωλείο ή τα επιμέρους ενημερωμένα βιβλιοπωλεία.

Για να μεταφερθείτε σε κάποια από τις σελίδες στις οποίες πραγματοποιείται αναλυτική παρουσίαση επιμέρους στοιχείων Θεωρίας  για την Έκφραση Έκθεση απλώς επιλέξτε τον αντίστοιχο σύνδεσμο από τον παρακάτω πίνακα:

Για να μεταβείτε σε άλλα Σχεδιαγράμματα ή Κριτήρια Αξιολόγησης  της Νεοελληνικής Γλώσσας Γ’  Λυκείου, επιλέξτε το αντίστοιχο θέμα από τον παρακάτω πίνακα:

Η ομάδα του filologika.gr 

Για περισσότερη ενημέρωση για θέματα που αφορούν την προετοιμασία για τις Πανελλήνιες Εξετάσεις ακολουθήστε μας στην επίσημη σελίδα μας στο Facebook.