Τράπεζα Θεμάτων Κριτήριο 14483-Απαντήσεις

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

(Επισημαίνεται ότι οι απαντήσεις που προτείνονται για τα θέματα είναι ενδεικτικές. Κάθε άλλη απάντηση, κατάλληλα τεκμηριωμένη, θεωρείται αποδεκτή.)

ΘΕΜΑ 1 

1^ο υποερώτημα

α) Σ

β) Λ

γ) Σ

δ) Σ

ε) Σ

2^ο  υποερώτημα

• Πλέον→ Υπηρετεί τη νοηματική μετάβαση από την 3η στην 4η παράγραφο του κειμένου και λειτουργεί και προσθετικά. Συγκεκριμένα, και στις δύο παραγράφους γίνεται λόγος για τη δέουσα στάση και συμπεριφορά των γονέων των εφήβων. Στην 3η αναφέρεται ο επαναπροσδιορισμός του ρόλου τους και στην 4η, με τη συνδετική λέξη «πλέον», ο επαναπροσδιορισμός συγκεκριμενοποιείται ως ανταπόκριση στην τάση των εφήβων για αυτονομία και ταυτόχρονα για καθοδήγηση.
• Ωστόσο → Έχει αντιθετική λειτουργία, υπηρετώντας και τη μετάβαση από την 4η στην 5η παράγραφο του κειμένου. Συγκεκριμένα, ενώ στην 4η παράγραφο περιγράφεται ιδανικά ο ρόλος των γονέων σε σχέση με τους εφήβους, στην 5η αναφέρονται αντιθετικά τα ποικίλα και αντιφατικά συναισθήματα, αλλά και οι συγκρούσεις και οι εντάσεις που συνοδεύουν την εφηβεία.

3^ο υποερώτημα

Η ανάλυση των συνθέτων ρημάτων και ουσιαστικών έχει ως ακολούθως:

1. αποτελούν (1η παράγραφος) → από + τελώ
2. μεταβάσεις (1η παράγραφος) → μετά + βαίνω
3. να διαμορφώσουν (1η παράγραφος) → διά + μορφώνω
4. αναμένεται (2η παράγραφος) → ανά + μένω
5. να αναλάβουν (2η παράγραφος) → ανά + λαμβάνω
6. να προβούν (3η παράγραφος) → προ + βαίνω
7. να επιτρέπουν (3η παράγραφος) → επί + τρέπω
8. να επαναπροσδιορίσουν (3η παράγραφος) → επί + ανά + προς + διά + ορίζω
9. καθοδήγηση (4η παράγραφος) → κατά + οδηγώ
10. προσμονή (5η παράγραφος) → προς + μένω
11. συμβάλλουν 5η παράγραφος) → συν + βάλλω
12. εντάσεις (5η παράγραφος) → εν + τείνω
13. να αναγνωρίζουν (7η παράγραφος) → ανά + γνωρίζω
14. αντιδράσεις (7η παράγραφος) → αντί + δρω
15. να επεξεργαστούν (7η παράγραφος) → επί + εκ + εργάζομαι

ΘΕΜΑ 2

Αγαπημένοι μου μαμά και μπαμπά,

Σας γράφω αυτό το γράμμα σαν μια προσπάθεια να επικοινωνήσω μαζί σας και να εκφράσω ό,τι έχω στο μυαλό και την καρδιά μου. Είναι πιο εύκολο να γράψω στο χαρτί όσα σκέφτομαι και όσα νιώθω χωρίς περισπασμούς ή αντιδράσεις, κάτι σα μια μικρή εξομολόγηση.

Ξέρω ότι με αγαπάς κι ανησυχείς για μένα. Ξέρω ότι νιώθεις άγχος, γιατί δεν μπορείς να καταλάβεις τι μου συμβαίνει: τις σιωπές και τις φωνές μου, την απάθεια και την ένταση συναισθημάτων, το κλείσιμο στο δωμάτιό μου και την απομόνωση από τη μια και την υπερβολική κοινωνικότητα με τους φίλους μου από την άλλη. Ξέρω ότι δεν καταλαβαίνεις πως όταν ήμουν μικρό παιδί σου τα έλεγα όλα και τώρα δεν μπορείς να μου πάρεις κουβέντα. Ξέρω ότι στενοχωριέσαι για τις κοφτές μου απαντήσεις ή απορείς πως ενώ ήσουν το σημαντικότερο πρόσωπο για μένα, τώρα τη θέση αυτή έχουν οι φίλοι μου. Ξέρω πως δεν μπορείς να καταλάβεις πως από τη μια πετάω στα σύννεφα, είμαι χαρούμενος, γεμάτος ελπίδες για τη ζωή και το μέλλον και ξαφνικά πέφτω σε μαύρη απελπισία και θλίψη.

Όμως μην αφήσεις το άγχος και την ανασφάλεια για όσα ζούμε να μετατραπεί σε ασφυκτικό έλεγχο της ζωής μου είτε σε απομάκρυνση κι αποστασιοποίηση. Σεβάσου την ανάγκη μου για ανεξαρτησία. Άφησέ με να έχω το χώρο και το χρόνο μου. Παρακολούθησέ με διακριτικά κι αποφάσισε να παρέμβεις όποτε είναι απόλυτη ανάγκη. Τα μικρά λάθη που μπορεί να κάνω ίσως αποτελούν μαθήματα ζωής. Βοήθησέ με να μην κάνω λάθη μεγάλα κι ανεπανόρθωτα.

Δεν χρειάζεται να τα κάνεις όλα εσύ για μένα. Δώσε μου τη δυνατότητα να πάρω πρωτοβουλίες. Μην κάνεις συνέχεια υποδείξεις. Ούτε να με επικρίνεις ούτε να με επαινείς συνέχεια. Συζήτησε μαζί μου τα λάθη μου, αλλά αναγνώρισε και τα δικά σου. Ζήτα συγνώμη γι αυτά. Δεν περιμένω  να είσαι τέλειος όπως δεν είμαι κι εγώ. Αγάπησέ με για αυτό που είμαι. Μην προσπαθείς να με κάνεις αυτό που εσύ θέλεις. Δίδαξέ με αρχές και ιδανικά, όμως μην τα επιβάλλεις. Κάνε τη διδασκαλία  σου πιο αποτελεσματική με το προσωπικό σου παράδειγμα ζωής, νοοτροπίας και συμπεριφοράς.

Όταν οι στιγμές φτάνουν στα όρια της …παράνοιας μη ζητάς να επιβληθείς με τις φωνές. Αναγνώρισε ότι δεν γνωρίζεις τα πάντα. Βάλε κι εσύ τα όριά σου, γιατί έχεις κι εσύ αντοχές. Συνειδητοποίησε ότι δεν είσαι υπεράνθρωπος αλλά ούτε κι εγώ απαιτώ να είσαι.

Άκουσε προσεκτικά ό, τι σου λέω, μείνε δίπλα  μου με αποδοχή, ανοχή  και κατανόηση. Μην περιμένεις να αντιδρώ όπως θέλεις. Κατάλαβε ότι μέσα από αυτό το δύσκολο ταξίδι της εφηβείας εξελίσσομαι κι εγώ αλλά αναπτύσσεσαι κι εσύ ως άνθρωπος μέσα από το γονεϊκό σου ρόλο. Αποδέξου με σεβασμό κι εκτίμηση, ζεστασιά και κατανόηση, αγάπη και αποδοχή τα συναισθήματά μου.

Στο τέλος αυτής της διαδρομής ενηλικίωσης δεν πρέπει  να μείνουν πληγές κι απωθημένα, γι αυτό σου ζητώ να με αγαπάς και να με αποδέχεσαι άνευ όρων, να είσαι δίπλα μου, να αναγνωρίζεις την ανεξαρτησία μου αλλά να θέτεις όρια με λογική και μέτρο, να μεταδίδεις αξίες και ιδανικά ικανά να με συνοδέψουν σε όλη μου τη ζωή. Προσπάθησε όπως κι εγώ η αγάπη κι ο σεβασμός να μας συντροφεύουν σ΄ αυτό το δύσκολο ταξίδι…

ΘΕΜΑ 3

Στο κλέφτικο δημοτικό τραγούδι «Ο κλέφτης» ο ευθύς λόγος κυριαρχεί στο πρώτο μισό του τραγουδιού και συγκεκριμένα στους 10 πρώτους στίχους. Υπάρχει με τη μορφή διαλόγου ανάμεσα στη μάνα ( Βασίλη κάτσε φρόνιμα να γίνεις νοικοκύρης… κοπέλια να δουλεύουν στίχοι 1-3 ) και στο γιο της το Βασίλη (στ. 4- 10: Μάνα μου εγώ δεν κάθομαι … να κάμ’ αμπελοχώραφα … και να’ μια σκλάβος των Τουρκών … Φέρε μου το βαριό σπαθί … να πεταχτώ … να πάρω… να βρω …).

Ο ευθύς λόγος είναι άμεσος και δείχνει τη σχέση οικειότητας ανάμεσα στη μάνα και το γιο αλλά και ανάμεσα στους ήρωες τους τραγουδιού και τους ακροατές. Δίνει στο ποίημα ζωντάνια, αμεσότητα και παραστατικότητα, διαλογικό και θεατρικό χαρακτήρα, ελκύει το ενδιαφέρον του ακροατή ή του αναγνώστη , δημιουργεί συνθήκες συναισθηματικής ταύτισης με το Βασίλη. Παράλληλα, μέσω του διαλόγου φαίνεται ξεκάθαρα η διαφορά στις αντιλήψεις της μάνας και του Βασίλη, φωτίζεται ο επαναστατικός και ασυμβίβαστος χαρακτήρας το νέου και γίνεται το τραγούδι πιο ενδιαφέρον.

ΘΕΜΑ 4

Η μητέρα του Βασίλη τον συμβουλεύει να είναι λογικός και να συμβιβαστεί ( κάτσε φρόνιμα)  με την κατάσταση της εποχής του δηλαδή την Τουρκική κυριαρχία, ώστε να αποκτήσει πλούτη σε ζώα (για ν’ αποκτήσεις πρόβατα, ζευγάρια κι αγελάδες), γη (χωριά κι αμπελοχώραφα) και υπηρέτες ( κοπέλια να δουλεύουν) όπως ήταν το αποδεκτό πρότυπο ζωής της εποχής.

Ο Βασίλης όμως αντιτάσσεται και δεν αποδέχεται το πρότυπο μιας άνετης, πλούσιας και χωρίς κινδύνους ζωής. Επιλέγει έναν αντικομφορμιστικό, επαναστατικό τρόπο ζωής γιατί δεν μπορεί να συμβιβάσει τα αγαθά, τα πλούτη και την άνεση με τη έλλειψη ελευθερίας και την υποταγή σε μια επιβαλλόμενη εξουσία. Με τη μαχητικότητα κι την επαναστατικότητά του επέλεξε τη ζωή που ο ίδιος ήθελε για τον εαυτό του: όχι την άνετη αλλά υπόδουλη ζωή που του πρότεινε η μάνα του αλλά την σκληρή αλλά ελεύθερη ζωή του αγωνιστή  (κι εγίνη καπετάνιος)

Για να μεταφερθείτε στο Κριτήριο Αξιολόγησης επιλέξτε τον παρακάτω σύνδεσμο: 

Τράπεζα Θεμάτων Κριτήριο 14483

Για να μεταβείτε σε Στοιχεία Θεωρίας  της Νεοελληνικής Γλώσσας Α’  Λυκείου, επιλέξτε το αντίστοιχο στοιχείο από τον παρακάτω πίνακα:

Για να μεταβείτε σε άλλα Σχεδιαγράμματα ή Κριτήρια Αξιολόγησης  της Νεοελληνικής Γλώσσας Α’  Λυκείου, επιλέξτε το αντίστοιχο θέμα από τον παρακάτω πίνακα:

Η ομάδα του filologika.gr 

Για περισσότερη ενημέρωση για θέματα που αφορούν την προετοιμασία για τις Πανελλήνιες Εξετάσεις ακολουθήστε μας στην επίσημη σελίδα μας στο Facebook.