Ξενοφώντας Κεφάλαιο 2 Παράγραφος 2

Ξενοφῶντος Ἑλληνικά

Κεφάλαιο 2. Παράγραφος 2

Πρωτότυπο Κείμενο

Λύσανδρος δὲ τούς τε φρουροὺς τῶν Ἀθηναίων καὶ εἴ τινά που ἄλλον ἴδοι Ἀθηναῖον͵ ἀπέπεμπεν εἰς τὰς Ἀθήνας͵ διδοὺς ἐκεῖσε μόνον πλέουσιν ἀσφάλειαν͵ ἄλλοθι δ΄ οὔ͵ εἰδὼς ὅτι ὅσῳ ἂν πλείους συλλεγῶσιν εἰς τὸ ἄστυ καὶ τὸν Πειραιᾶ͵ θᾶττον τῶν ἐπιτηδείων ἔνδειαν ἔσεσθαι. Καταλιπὼν δὲ Βυζαντίου καὶ Καλχηδόνος Σθενέλαον ἁρμοστὴν Λάκωνα͵ αὐτὸς ἀποπλεύσας εἰς Λάμψακον τὰς ναῦς ἐπεσκεύαζεν.

Μετάφραση

Ο Λύσανδρος και τους φρουρούς των Αθηναίων και εάν κάπου έβλεπε κάποιον άλλο Αθηναίο τον έστελνε στην Αθήνα δίνοντας ασφάλεια μόνο σε όσους έπλεαν για εκεί, για αλλού όχι, γνωρίζοντας ότι όσοι περισσότεροι συγκεντρωθούν στο Άστυ και τον Πειραιά τόσο πιο γρήγορα θα τελειώσουν τα τρόφιμα. Αφού άφησε ως αρμοστή στο Βυζάντιο και την Καλχηδόνα τον Σθενέλαο το Λάκωνα, ο ίδιος απέπλευσε για την Λάμψακο και επισκεύαζε τα πλοία του.

Λύσανδρος δὲ τούς τε φρουροὺς τῶν Ἀθηναίων͵ – ἀπέπεμπεν εἰς τὰς Ἀθήνας͵ διδοὺς ἐκεῖσε μόνον πλέουσιν ἀσφάλειαν͵ ἄλλοθι δ΄ οὔ͵ εἰδὼς: κύρια πρόταση κρίσεως.

ἀπέπεμπεν: ρήμα / Λύσανδρος: υποκείμενο/ τούς φρουροὺς: αντικείμενο / τῶν Ἀθηναίων: γενική κτητική/ εἰς τὰς Ἀθήνας: εμπρόθετος επιρρηματικός προσδιορισμός που δηλώνει κίνηση σε τόπο / διδοὺς: τροπική μετοχή, συνημμένη στο υποκείμενο του ρήματος / ἀσφάλειαν: άμεσο αντικείμενο της μετοχής / (τοῖς) πλέουσιν: έμμεσο αντικείμενο της μετοχής (αναφ. μετοχή με υποκείμενο το άρθρο της) / ἐκεῖσε – ἄλλοθι: επιρρηματικοί προσδιορισμοί που δηλώνουν κίνηση σε τόπο/ μόνον: επιρρηματικός προσδιορισμός του ποσού στο ἐκεῖσε / εἰδὼς: αιτιολογική μετοχή, συνημμένη στο υποκείμενο του ρήματος.

καὶ εἴ τινά που ἄλλον ἴδοι Ἀθηναῖον: δευτερεύουσα υποθετική πρόταση. Συνδέεται παρατακτικά (τε – και) με το προηγούμενο αντικείμενο του ρήματος ἀπέπεμπε (= φρουρούς) και συνεπώς και αυτή κατέχει θέση αντικείμενου. Εκφέρεται με ευκτική επαναληπτική. Η απόδοσή της είναι ἀπέπεμπε και εκφράζει την αόριστη επανάληψη στο παρελθόν.

ἴδοι: ρήμα/ Λύσανδρος: ενν. υποκείμενο / Ἀθηναῖον: αντικείμενο / ἂλλον: επιθετικός προσδιορισμός/ τινά: επιθετικός προσδιορισμός στο ἂλλον/ που: επιρρηματικός προσδιορισμός που δηλώνει στάση σε τόπο.

ὅσῳ ἂν πλείους συλλεγῶσιν εἰς τὸ ἄστυ καὶ τὸν Πειραιᾶ: δευτερεύουσα αναφορική παραβολική πρόταση του ποσού. Το παραβολικό ζεύγος του ποσού είναι (τοσούτω – ὅσῳ).

ἂν συλλεγῶσιν: ρήμα / πλείους (ονομ.): υποκείμενο./ ὅσῳ: δοτ. του ποσού στο πλείους / εἰς τὸ ἄστυ καὶ τὸν Πειραιᾶ: εμπρόθετος επιρρηματικός προσδιορισμός που δηλώνει κίνηση σε τόπο και στάση σε τόπο.

ὅτι θᾶττον τῶν ἐπιτηδείων ἔνδειαν ἔσεσθαι.: δευτερεύουσα ονοματική ειδική πρόταση

ἔσεσθαι: απαρέμφατο σε θέση ρήματος / ἒνδειαν: υποκείμενο/ τῶν ἐπιτηδείων: γενική υποκειμενική / θᾶττον: επιρρηματικός προσδιορισμός του τρόπου

καταλιπὼν δὲ Βυζαντίου καὶ Καλχηδόνος Σθενέλαον ἁρμοστὴν Λάκωνα͵ αὐτὸς ἀποπλεύσας εἰς Λάμψακον τὰς ναῦς ἐπεσκεύαζεν: κύρια πρόταση κρίσεως.

ἐπεσκεύαζεν: ρήμα/ αὐτός: κατηγορηματικός προσδιορισμός σε θέση υποκειμένου / τὰς ναῦς: αντικείμενο / ἀποπλεύσας: επιρρηματική χρονική μετοχή, συνημμένη στο υποκείμενο του ρήματος / εἰς Λάμψακον: εμπρόθετος επιρρηματικός προσδιορισμός που δηλώνει κίνηση σε τόπο / καταλιπών: επιρρηματική χρονική μετοχή, συνημμένη στο υποκείμενο του ρήματος / Σθενέλαον: αντικείμενο στο καταλιπών / Λάκωνα: παράθεση / ἁρμοστήν: επιρρηματικό κατηγορούμενο του σκοπού)/ Βυζαντί­ου καί Καλχηδόνος: γενικές αντικειμενικές στο ἁρμοστήν.

Α. Κανείς δεν μπορεί να υπερνικήσει τα ένστικτα. Είμαστε δούλοι των φυσικών παρορμήσεων. Στην όψη του φυσικού πόνου, καμία πνευματική δύναμη δεν υπερτερεί. Θέλεις απλά να απαλλαγείς.

1984, Τζωρτζ Όργουελ

Β. Η πείνα της κατοχής στην Ελλάδα ήταν μεγάλος λιμός κατά τη διάρκεια της τριπλής κατοχής της χώρας από τις δυνάμεις του Άξονα (1941). Ο κόσμος ήταν ανήμπορος, η αντίσταση, επομένως, ελάχιστη. Σοροί περισυλλέγονταν στους δρόμους της Αθήνας. Η κλοπή ήκμασε και οι εγκληματίες πλήθυναν.

Γ. Άτομα που πέθαναν από πείνα σήμερα: 23.897

Υποσιτιζόμενοι παγκοσμίως: 849.671.124

Άνθρωποι χωρίς πρόσβαση σε πόσιμο νερό: 793.933.142

Δεδομένα στις 16.2.2021 (worldometer.com)

Η πολιτική που εφάρμοσε ο Λύσανδρος προς τους Αθηναίους, στηρίζεται στη βαθύτερη γνώση ενός διαχρονικού και πανανθρώπινου χαρακτηριστικού της ανθρώπινης ζωής. Να προσδιορίσετε ποιο είναι αυτό και να αναφέρετε αν εξακολουθεί να εφαρμόζεται η παραπάνω πολιτική εν έτει 2021.

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Πείνα. Πόνος. Ανάγκη. Ποια βούληση είναι αρκετά δυνατή για να τα νικήσει; Το παράθεμα Α αναγνωρίζει τη συγκεκριμένη ανθρώπινη αδυναμία· την υπεροχή των ενστίκτων και των φυσικών αναγκών έναντι της πνευματικής δύναμης. Και αυτό κατανόησε ο διορατικός Λύσανδρος. Οποιοδήποτε θάρρος εναπόμενε στους ηττημένους Αθηναίους θα πνιγόταν από το υλικό έλλειμμα, δεν θα μπορούσε να ενσαρκωθεί. Ένας λαός πεινασμένος βυθίζεται στην αθλιότητα· οι έγνοιες περιορίζονται στην απλή τροφή, πώς θα ταΐσει τα παιδιά του, οι «μεγάλες» ιδέες παραμερίζονται. Δεν αποτελεί πλέον απειλή. Όπως η Αθήνα του ’41. Επομένως, το σχέδιο για την πλήρη αποδυνάμωση του εχθρού και του ουσιαστικού – λανθάνοντος – ανδραποδισμού του Λύσανδρου ήταν οξυδερκές και πλήρως αποτελεσματικό. Η βεβαιότητά του για τη συμφωνία (με αποτέλεσμα να φύγει από την πόλη) είναι απλώς σιγουριά για τη ζωώδη υπόσταση της ανθρώπινης φύσης· σιγουριά πως θα πεινάσουν, πως θα πονέσουν, πως θα θελήσουν να «απαλλαχθούν», όπως προτείνει και ο Όργουελ.

«Χώρες τρίτου κόσμου» ονομάζουμε πλέον τους πεινασμένους, τους αγνοημένους. Οκτακόσιοι εκατομμύρια άνθρωποι λιμοκτονούν. Χιλιάδες άτομα – παιδιά – πεθαίνουν – διψούν –  κάτω από σημαίες των μεγάλων δυνάμεων στις αναπτυσσόμενες χώρες. Και εμείς τους ποτίζουμε με την τρομοκρατία του θανάτου είκοσι τριών χιλιάδων συνανθρώπων τους γύρω τους. Ως συνέπεια, ανήλικα δουλεύουν δωδεκάωρα στα εργοστάσια για ελάχιστα χρήματα, για να ταΐσουν τις μητέρες τους, τους υποσιτισμένους εαυτούς τους. Κάθε έγνοια, κάθε ελπίδα για επανάσταση, αποσιωπάται από την ανάγκη να φάνε! Πώς θα υποστηρίξει τον εαυτό του ένας λαός που παλεύει για λίγο νερό; Πλέον, εμείς, οι πολιτισμένοι, αγοράζουμε πάμφθηνα κινητά τηλέφωνα, «καλής ποιότητας», τα οποία έφτιαξαν οι εξαθλιωμένοι που πεινούν. Επομένως, σήμερα, οι ανεπτυγμένοι πήραμε τη μορφή του Λύσανδρου και ανδραποδίσαμε τους Αθηναίους· δεν θα επαναστατήσουν ποτέ, είναι απασχολημένοι στα εργοστάσια… Και εμείς θαυμάζουμε τα τρισεκατομμύρια μας, δίπλα στα αγάλματα των σπουδαίων «στρατηγών»…

Την ενδεικτική απάντηση συνέταξε η μαθήτρια Α Λυκείου Τσούλη Αναστασία σύμφωνα με τις υποδείξεις και οδηγίες της καθηγήτριάς της Μαρίας Γεωργοπούλου

Η Ομάδα του filologika.gr

Για περισσότερη ενημέρωση για θέματα που αφορούν τα Φιλολογικά μαθήματα ακολουθήστε μας στην επίσημη σελίδα μας στο Facebook.