Κριτήριο Αξιολόγησης Ξενοφώντος Ελληνικά Βιβλίο 4, 20-22 & 17 (Νέα Μορφή)

Κριτήριο Αξιολόγησης Ξενοφῶντος Ἑλληνικά

Κεφάλαιο 4. Παράγραφοι 20-22

Κλεόκριτος δὲ ὁ τῶν μυστῶν κῆρυξ, μάλ’ εὔφωνος ὤν, κατασιωπησάμενος ἔλεξεν· «Ἄνδρες πολῖται, τί ἡμᾶς ἐξελαύνετε; Τί ἀποκτεῖναι βούλεσθε; Ἡμεῖς γὰρ ὑμᾶς κακὸν μὲν οὐδὲν πώποτε ἐποιήσαμεν, μετεσχήκαμεν δὲ ὑμῖν καὶ ἱερῶν τῶν σεμνοτάτων καὶ θυσιῶν καὶ ἑορτῶν τῶν καλλίστων, καὶ συγχορευταὶ καὶ συμφοιτηταὶ γεγενήμεθα καὶ συστρατιῶται, καὶ πολλὰ μεθ’ ὑμῶν κεκινδυνεύκαμεν καὶ κατὰ γῆν καὶ κατὰ θάλατταν ὑπὲρ τῆς κοινῆς ἀμφοτέρων ἡμῶν σωτηρίας τε καὶ ἐλευθερίας. Πρὸς θεῶν πατρῴων καὶ μητρῴων καὶ συγγενείας καὶ κηδεστίας καὶ ἑταιρίας, πάντων γὰρ τούτων πολλοὶ κοινωνοῦμεν ἀλλήλοις, αἰδούμενοι καὶ θεοὺς καὶ ἀνθρώπους παύσασθε ἁμαρτάνοντες εἰς τὴν πατρίδα, καὶ μὴ πείθεσθε τοῖς ἀνοσιωτάτοις τριάκοντα, οἳ ἰδίων κερδέων ἕνεκα ὀλίγου δεῖν πλείους ἀπεκτόνασιν Ἀθηναίων ἐν ὀκτὼ μησὶν ἢ πάντες Πελοποννήσιοι δέκα ἔτη πολεμοῦντες. Ἐξὸν δ’ ἡμῖν ἐν εἰρήνῃ πολιτεύεσθαι, οὗτοι τὸν πάντων αἴσχιστόν τε καὶ χαλεπώτατον καὶ ἀνοσιώτατον καὶ ἔχθιστον καὶ θεοῖς καὶ ἀνθρώποις πόλεμον ἡμῖν πρὸς ἀλλήλους παρέχουσιν. Ἀλλ’ εὖ γε μέντοι ἐπίστασθε ὅτι καὶ τῶν νῦν ὑφ’ ἡμῶν ἀποθανόντων οὐ μόνον ὑμεῖς ἀλλὰ καὶ ἡμεῖς ἔστιν οὓς πολλὰ κατεδακρύσαμεν.

Ξενοφῶντος Ἑλληνικά, Κεφ. 4, παρ. 17

«Εμπρός λοιπόν, άνδρες, αγωνιστήτε με τέτοιο τρόπο, που ο καθένας σας να νιώση ότι σ’ αυτόν χρωστάμε το πιο πολύ τη νίκη! Γιατί αυτή, αν θέλη ο θεός, θα μας δώση πίσω πατρίδα, σπίτια, ελευθερία, τιμές, παιδιά —σ’ όσους έχουν— και γυναίκες. Τρισευτυχισμένοι θάναι στ’ αλήθεια όσοι από μας, νικητές, ζήσουν για να δουν τη γλυκύτατη εκείνη μέρα! Ευτυχισμένος όμως κι όποιος σκοτωθή, γιατί σε κανένα —και πλούσιος νάναι— δε θα στηθή μνημείο λαμπρό σαν το δικό του! Όταν λοιπόν έρθη η στιγμή θ’ αρχίσω εγώ να τραγουδάω τον παιάνα- και μόλις επικαλεστούμε τον Ενυάλιο ας ορμήσουμε όλοι με μια καρδιά, να ξεπληρώσουμε σ’ αυτούς τους ανθρώπους τις προσβολές που μας έκαναν!»

 [Μετάφραση: Ρόδης Ρούφος]

Α. Να μεταφραστούν τα αποσπάσματα: «Κλεόκριτος δὲ ὁ τῶν μυστῶν κῆρυξ … ἡμῶν σωτηρίας τε καὶ ἐλευθερίας.» και «Ἀλλ’ εὖ γε μέντοι … οὓς πολλὰ κατεδακρύσαμεν.»

Μονάδες 30

Β1. «Πρὸς θεῶν πατρῴων καὶ μητρῴων καὶ συγγενείας καὶ κηδεστίας καὶ ἑταιρίας […] αἰδούμενοι καὶ θεοὺς καὶ ἀνθρώπους παύσασθε ἁμαρτάνοντες εἰς τὴν πατρίδα, καὶ μὴ πείθεσθε τοῖς ἀνοσιωτάτοις τριάκοντα, οἳ ἰδίων κερδέων ἕνεκα ὀλίγου δεῖν πλείους ἀπεκτόνασιν Ἀθηναίων ἐν ὀκτὼ μησὶν ἢ πάντες Πελοποννήσιοι δέκα ἔτη πολεμοῦντες.»:

α) Να καταγράψετε τα ρήματα των κύριων προτάσεων του παραπάνω χωρίου και να αναφέρετε ποια έγκλιση χρησιμοποιείται σε αυτές. Να δικαιολογήσετε την επιλογή αυτή του ομιλητή.

Μονάδες 5

β) Ποια κίνητρα ώθησαν τους Τριάκοντα στις άνομες πράξεις τους και ποιες ήταν οι συνέπειές τους, όπως καταδεικνύεται στο παραπάνω χωρίο;

Μονάδες 5

Β2. Πώς χαρακτηρίζει ο κήρυκας τον εμφύλιο πόλεμο; Να καταγράψετε τις λέξεις με τις οποίες αποδίδονται οι χαρακτηρισμοί. Συμφωνείτε ή διαφωνείτε με την άποψή του; Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας.

Μονάδες 10

Β3.  Αφού διαβάσετε το μεταφρασμένο απόσπασμα από το λόγο που εκφώνησε ο Θρασύβουλος πριν τη μάχη με τους ολιγαρχικούς και το χωρίο από το πρωτότυπο «Κλεόκριτος δὲ ὁ τῶν μυστῶν … πολλοὶ κοινωνοῦμεν ἀλλήλοις», να αναφέρετε ποιες βασικές αρχαιοελληνικές αξίες αναδεικνύονται στους δύο λόγους.

Μονάδες 10

Γ1. α) Να βρεθούν στο δοθέν απόσπασμα πέντε αντωνυμίες που η καθεμία ανήκει σε διαφορετικό είδος και να γίνει γραμματική αναγνώρισή τους.

Μονάδες 5

β) Να γραφούν οι τύποι που ζητούνται για τους παρακάτω ρηματικούς τύπους (να ληφθεί υπόψη το υποκείμενο, όπου χρειάζεται):

ἔλεξεν: γ’ πληθυντικό υποτακτικής παρακειμένου ίδια φωνή

βούλεσθε: δοτική ενικού, αρσενικό γένος μετοχής μέσου μέλλοντα

κοινωνοῦμεν: β’ πληθυντικό οριστικής παρατατικού ίδια φωνή

ἁμαρτάνοντες: απαρέμφατο αορίστου β’ ίδια φωνή

παρέχουσιν: β’ ενικό προστακτικής αορίστου β’ μέσης φωνής

Μονάδες 5

Γ2. Να βρεθούν όλοι οι επιρρηματικοί προσδιορισμοί που δηλώνουν χρόνο (επιρρήματα, πλάγιες πτώσεις, εμπρόθετοι, μετοχές, δευτερεύουσες προτάσεις) και να γίνει πλήρης συντακτική αναγνώρισή τους.

[Εναλλακτικά: Να γίνει πλήρης συντακτική αναγνώριση των παρακάτω λέξεων του αποσπάσματος: ὁ κῆρυξ, πολῖται, ἁμαρτάνοντες, πλείους, πολιτεύεσθαι]

Μονάδες 10

Γ3. α) Να συνδέσετε τις λέξεις της στήλης Α’ με τις συνώνυμες τους της Β’ στήλης.  Δύο λέξεις της Β’ στήλης περισσεύουν.

Μονάδες 5

Γ3. β) ὤν, γεγενήμεθα, ἁμαρτάνοντες, παρέχουσιν, ἀποθανόντων: Για καθεμιά από τις παραπάνω λέξεις του κειμένου να γράψετε από δύο ομόρριζα (απλά ή σύνθετα) στα νέα ελληνικά.

[Εναλλακτικά: Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με λέξεις (απλές ή σύνθετες) της νέας ελληνικής γλώσσας, ομόρριζες των ρηματικών τύπων που δίνονται σε παρένθεση. Να βάλετε, όπου χρειαστεί, και το κατάλληλο άρθρο.

• Ο κατηγορούμενος κρίθηκε ……………….. από τους ενόρκους. (μετεσχήκαμεν)
• Αναζήτησε ……………………………. της λέξης στο λεξικό. (ὤν)
• Κατά την αρχική αποίκηση της Αμερικανικής ηπείρου, …………………….. κάτοικοί της θεωρήθηκαν εμπόδιο στην ανάπτυξη και αντιμετωπίσθηκαν ως πρόβλημα απ’ τους δυτικούς αποίκους. (γεγενήμεθα)
• Ζει ………………………. ζωή για την οποία δε δείχνει κανένα ίχνος μεταμέλειας. (ἁμαρτάνοντες)
• H υπογεννητικότητα εξισορροπείται από τη μείωση της παιδικής …………………………… (ἀποθανόντων)]

Μονάδες 5

Δ. Να χαρακτηρίσετε καθεμιά από τις παρακάτω προτάσεις ως «σωστή» ή «λανθασμένη», κυκλώνοντας Σ ή Λ:

Μονάδες 10

Το κριτήριο αξιολόγησης που μόλις διαβάσατε προέρχεται από τις προσωπικές σημειώσεις της εκλεκτής συναδέλφου Ευαγγελία Χίντζιου, η οποία το παραχώρησε στον ιστότοπό μας σε ένδειξη αλληλεγγύης προς τους υπόλοιπους συναδέλφους.

Την ευχαριστούμε από καρδιάς και της ευχόμαστε κάθε επιτυχία όχι μόνο στον επαγγελματικό στίβο αλλά και στην προσωπική της ζωή.

Η Ομάδα του filologika.gr

Για περισσότερη ενημέρωση για θέματα που αφορούν τα Φιλολογικά μαθήματα ακολουθήστε μας στην επίσημη σελίδα μας στο Facebook.