Κριτήριο Αξιολόγησης Ξενοφώντος Ελληνικά 50-52

Κριτήριο Αξιολόγησης Ξενοφῶντος Ἑλληνικά

Κεφάλαιο 3. Παράγραφοι 50-52

Ὡς δ’ εἰπὼν ταῦτα ἐπαύσατο, καὶ ἡ βουλὴ δήλη ἐγένετο εὐμενῶς ἐπιθορυβήσασα, γνοὺς ὁ Κριτίας ὅτι εἰ ἐπιτρέψοι τῇ βουλῇ διαψηφίζεσθαι περὶ αὐτοῦ, ἀναφεύξοιτο, καὶ τοῦτο οὐ βιωτὸν ἡγησάμενος, προσελθὼν καὶ διαλεχθείς τι τοῖς τριάκοντα ἐξῆλθε, καὶ ἐπιστῆναι ἐκέλευσε τοὺς τὰ ἐγχειρίδια ἔχοντας φανερῶς τῇ βουλῇ ἐπὶ τοῖς δρυφάκτοις. Πάλιν δὲ εἰσελθὼν εἶπεν· «Ἐγώ, ὦ βουλή, νομίζω προστάτου ἔργον εἶναι οἵου δεῖ, ὃς ἂν ὁρῶν τοὺς φίλους ἐξαπατωμένους μὴ ἐπιτρέπῃ. Καὶ ἐγὼ οὖν τοῦτο ποιήσω. Καὶ γὰρ οἵδε οἱ ἐφεστηκότες οὔ φασιν ἡμῖν ἐπιτρέψειν, εἰ ἀνήσομεν ἄνδρα τὸν φανερῶς τὴν ὀλιγαρχίαν λυμαινόμενον. Ἔστι δὲ ἐν τοῖς καινοῖς νόμοις τῶν μὲν ἐν τοῖς τρισχιλίοις ὄντων μηδένα ἀποθνῄσκειν ἄνευ τῆς ὑμετέρας ψήφου, τῶν δ’ ἔξω τοῦ καταλόγου κυρίους εἶναι τοὺς τριάκοντα θανατοῦν. Ἐγὼ οὖν, ἔφη, Θηραμένην τουτονὶ ἐξαλείφω ἐκ τοῦ καταλόγου, συνδοκοῦν ἅπασιν ἡμῖν. Καὶ τοῦτον, ἔφη, ἡμεῖς θανατοῦμεν». Ἀκούσας ταῦτα ὁ Θηραμένης ἀνεπήδησεν ἐπὶ τὴν ἑστίαν καὶ εἶπεν· «Ἐγὼ δ’, ἔφη, ὦ ἄνδρες, ἱκετεύω τὰ πάντων ἐννομώτατα, μὴ ἐπὶ Κριτίᾳ εἶναι ἐξαλείφειν μήτε ἐμὲ μήτε ὑμῶν ὃν ἂν βούληται, ἀλλ’ ὅνπερ νόμον οὗτοι ἔγραψαν περὶ τῶν ἐν τῷ καταλόγῳ, κατὰ τοῦτον καὶ ὑμῖν καὶ ἐμοὶ τὴν κρίσιν εἶναι.»

Ξενοφῶντος Ἑλληνικά, Κεφ. 4, παρ. 8-10

Έπειτα απ’ αυτό οι Τριάντα, κρίνοντας ότι η θέση τους είχε κλονιστεί, αποφάσισαν να κάνουν δική τους την Ελευσίνα για να την έχουν καταφύγιο σ’ ώρα ανάγκης. Πήγαν λοιπόν εκεί ο Κριτίας κ’ οι άλλοι συνάδελφοι του, έχοντας δώσει από πριν οδηγίες στο ιππικό, κ’ έκαναν επιθεώρηση στους Ελευσίνιους. Κατόπι, με το πρόσχημα ότι ήθελαν να ξέρουν πόσοι είναι και πόση πρόσθετη φρουρά θα χρειαστούν, πρόσταξαν να τους καταγράψουν όλους, κι ο καθένας που θα καταγραφόταν να βγαίνη από τη μικρή πύλη προς τη θάλασσα. Στο γιαλό όμως είχαν τοποθετήσει δεξιά κι αριστερά τους ιππείς, κ’ έναν-έναν που έβγαινε τον άρπαζαν οι βοηθοί τους και τον έδεναν χεροπόδαρα. Αφού τους έπιασαν όλους μ’ αυτό τον τρόπο, πρόσταξαν τον αρχηγό του ιππικού Λυσίμαχο να τους πάρη και να τους παραδώση στους Έντεκα. Την άλλη μέρα συγκέντρωσαν στο Ωδείο τους οπλίτες που ήταν γραμμένοι στον κατάλογο, καθώς και τους υπόλοιπους ιππείς, κι ο Κριτίας σηκώθηκε κ’ είπε: «Το καθεστώς, άνδρες, δεν τ’ οργανώνουμε μόνο για καλό δικό μας, μα άλλο τόσο και για δικό σας. Μια και θάχετε λοιπόν μερίδιο στις τιμές, πρέπει νάχετε μερίδιο και στους κινδύνους. Για τούτο είν’ ανάγκη να καταδικάσετε τους Ελευσίνιους που πιάσαμε, ώστε νάχετε τις ίδιες ελπίδες και τους ίδιους φόβους με μας.» Και τους έδειξε ένα σημείο, λέγοντας να παν εκεί να ψηφίσουν ένας-ένας, φανερά. Το μισό Ωδείο ήταν γεμάτο οπλισμένους Λάκωνες φρουρούς· άλλωστε όσοι πολίτες δε σκοτίζονταν παρά μόνο για το συμφέρον τους τάβλεπαν αυτά με καλό μάτι…

Α. Να μεταφραστούν τα αποσπάσματα ««Ἐγώ, ὦ βουλή, νομίζω προστάτου ἔργον … φανερῶς τὴν ὀλιγαρχίαν λυμαινόμενον» και «Ἀκούσας ταῦτα ὁ Θηραμένης … ἐμοὶ τὴν κρίσιν εἶναι»

Μονάδες 30

Β1. Αφού διαβάσετε το χωρίο «Ἀκούσας ταῦτα ὁ Θηραμένης … ἐμοὶ τὴν κρίσιν εἶναι» να απαντήσετε στα παρακάτω ερωτήματα:

α) Τι γνωρίζετε για τον θεσμό της ικεσίας; (Μονάδες 7)

β) Γιατί ο Θηραμένης ανεβαίνει ως ικέτης στον βωμό; Ποια είναι η κατάσταση της πολιτικής ζωής στην Αθήνα, όπως καταδεικνύεται μέσα από τα λόγια που διατυπώνει ο Θηραμένης στο τέλος του χωρίου; (Μονάδες 8)

Μονάδες 15

Β2. α) Ο Κριτίας επαναλαμβάνει την προσωπική αντωνυμία «ἡμῖν- ἡμεῖς» στο χωρίο «Ἐγὼ οὖν, ἔφη, Θηραμένην τουτονὶ ἐξαλείφω ἐκ τοῦ καταλόγου, συνδοκοῦν ἅπασιν ἡμῖν. Καὶ τοῦτον, ἔφη, ἡμεῖς θανατοῦμεν». Να αιτιολογήσετε την επιλογή του αυτή. (Μονάδες 7)

β) Με ποιον τρόπο αισθητοποιείται η χρονική ακολουθία και η αιτιώδης σχέση μεταξύ των γεγονότων στο απόσπασμα «Ὡς δ’ εἰπὼν ταῦτα … ἡμεῖς θανατοῦμεν.»; Να στηρίξετε την απάντησή σας με αντίστοιχα χωρία μέσα από το κείμενο.  (Μονάδες 8)

Μονάδες 15

Β3. Αφού διαβάσετε το μεταφρασμένο απόσπασμα το οποίο περιγράφει τη σύλληψη των κατοίκων της Ελευσίνας και το χωρίο από το πρωτότυπο «Ὡς δ’ εἰπὼν ταῦτα … ἡμεῖς θανατοῦμεν.», να εντοπίσετε κοινά στοιχεία στον τρόπο εκδίκασης του Θηραμένη από τη μία και των Ελευσίνιων από την άλλη.

Μονάδες 10

Γ1. α) Να ξαναγράψετε τις παρακάτω φράσεις μεταφέροντας όλους τους κλιτούς τύπους στον άλλο αριθμό (Μονάδες 6):

• «ὃς ἂν ὁρῶν τοὺς φίλους ἐξαπατωμένους μὴ ἐπιτρέπῃ»
• «Καὶ ἐγὼ οὖν τοῦτο ποιήσω.»
• «Ἐγὼ οὖν τουτονὶ ἐξαλείφω ἐκ τοῦ καταλόγου.»
• «ὅνπερ νόμον οὗτοι ἔγραψαν κατὰ τοῦτον καὶ ὑμῖν καὶ ἐμοὶ τὴν κρίσιν εἶναι»

β) εὐμενῶς, φανερῶς: να γραφτούν τα παραθετικά των επιρρημάτων (Μονάδες 4)

[Εναλλακτική Πρόταση: εὐμενῶς: α) από ποιο επίθετο παράγεται το επίρρημα; Να γραφτούν και τα τρία γένη στην ονομαστική ενικού, β) να γραφτούν οι βαθμοί του επιθέτου στη γενική ενικού στο αρσενικό γένος]

Μονάδες 10

Γ2. α) Ἀκούσας: να γίνει πλήρης συντακτική αναγνώριση της μετοχής (είδος, συνημμένη ή απόλυτη, υποκείμενο μετοχής) (Μονάδες 3)

β) Να γίνει πλήρης συντακτική αναγνώριση των παρακάτω επιτονισμένων  λέξεων του κειμένου (Μην ξεχάσετε να αναφέρετε και τον προσδιοριζόμενο όρο!): ταῦτα (το 1^ο στο κείμενο), περί αὐτοῦ, οἱ ἐφεστηκότες, τὴν ὀλιγαρχίαν, τουτονὶ, κατὰ τοῦτον, τὴν κρίσιν. (Μονάδες 7)

[Εναλλακτική πρόταση: Να βρεθούν και να καταγραφούν οι ομοιόπτωτοι προσδιορισμοί του χωρίου «Καὶ γὰρ οἵδε οἱ ἐφεστηκότες… μήτε ὑμῶν ὃν ἂν βούληται». Μην ξεχάσετε να αναφέρετε και τον προσδιοριζόμενο όρο!]

Μονάδες 10

Γ3. α) ἐπιθορυβήσασα, ἀναφεύξοιτο, ἐφεστηκότες, ὀλιγαρχίαν, ἀνεπήδησεν: Να αναλύσετε τις παραπάνω σύνθετες λέξεις στα συνθετικά τους μέρη. (Μονάδες 5)

Γ3. β) Να συνδέσετε τις παρακάτω λέξεις με τις λέξεις του κειμένου με τις οποίες έχουν ετυμολογική συγγένεια: δογματικός, τρόπαιο, σχέση, φήμη, χειροποίητος. (Μονάδες 5)

Μονάδες 10

Το κριτήριο αξιολόγησης που μόλις διαβάσατε προέρχεται από τις προσωπικές σημειώσεις της εκλεκτής συναδέλφου Ευαγγελία Χίντζιου, η οποία το παραχώρησε στον ιστότοπό μας σε ένδειξη αλληλεγγύης προς τους υπόλοιπους συναδέλφους.

Την ευχαριστούμε από καρδιάς και της ευχόμαστε κάθε επιτυχία όχι μόνο στον επαγγελματικό στίβο αλλά και στην προσωπική της ζωή.

Η Ομάδα του filologika.gr

Για περισσότερη ενημέρωση για θέματα που αφορούν τα Φιλολογικά μαθήματα ακολουθήστε μας στην επίσημη σελίδα μας στο Facebook.