Γυμνάσιο: Τα θεμέλια της Έκθεσης

Γυμνάσιο: Τα θεμέλια της Έκθεσης

Όπως έχουμε αναφέρει ήδη σε προηγούμενο άρθρο μας, η επιτυχία στην έκθεση αποτελεί προϊόν μακροχρόνιας προετοιμασίας. Δυστυχώς, στις μέρες μας η οικονομική κρίση έχει συρρικνώσει τον οικογενειακό προϋπολογισμό καθιστώντας δυνατή την ενασχόληση των μαθητών με την έκθεση σε εξωσχολικό επίπεδο μόνο στις δύο τελευταίες τάξεις του Λυκείου με τα γνωστά απογοητευτικά αποτελέσματα των πανελληνίων εξετάσεων.

Η παραγωγή λόγου υψηλής πληροφορικότητας σε θέματα κοινωνικού προβληματισμού, για τα οποία ακόμη και εξειδικευμένοι επιστήμονες αδυνατούν να προσφέρουν εφικτές και άμεσα υλοποιήσιμες λύσεις, από μαθητές ηλικίας 16 και 17 χρονών αποτελεί από μόνη της πρόκληση και αιτιολογεί -εν μέρει- τη δυσκολία τους στη διατύπωση λόγου κατάλληλου ύφους, πλήρους σαφών νοημάτων και τεκμηριωμένης επιχειρηματολογίας.

Μοναδική λύση, για να επιτευχθεί ο παραπάνω στόχος, είναι η έναρξη της «προετοιμασίας» από μικρή ηλικία προκειμένου οι μαθητές να έρθουν σταδιακά σε επαφή με τον πλούτο της ελληνικής γλώσσας, να κατανοήσουν τις συντακτικές δομές της και να εμβαθύνουν στο υφολογικό επίπεδο. Το Υπουργείο Παιδείας αναγνωρίζοντας ότι η καλλιέργεια του γλωσσικού αισθητηρίου αποτελεί μια μακρόχρονη διαδικασία η οποία εξελίσσεται σε σπειροειδή διάταξη έχει εντάξει ήδη από την Α’ Γυμνασίου στην ύλη του σχολικού εγχειριδίου γνωστικά αντικείμενα, όπως είναι η σύνταξη περίληψης, στα οποία οι μαθητές εξετάζονται σε επίπεδο πανελληνίων εξετάσεων.

Για την πλειονότητα των μαθητών όμως η ενασχόληση με το μάθημα της έκθεσης στο σχολείο δεν επαρκεί, για να καλύψει τις μαθησιακές τους ανάγκες, αναγκάζοντας τις οικογένειές τους να στραφούν σε άλλες πηγές για την πλήρωση του εκπαιδευτικού κενού.

Το βιβλίο της Μαργαρίτας Κλαδιά «Εκθέσεις για την Α’ Γυμνασίου» το οποίο κυκλοφορεί από την Ελληνοεκδοτική αποτελεί ιδανικό συνοδοιπόρο του μαθητή στα πρώτα του βήματα στην ανάπτυξη κειμένων αφηγηματικού, περιγραφικού και επιχειρηματολογικού χαρακτήρα. Εκκινώντας από τη δομή και τους τρόπους ανάπτυξης παραγράφου καταλήγει στην παρουσίαση της μεθοδολογίας ανάπτυξης των παραπάνω κειμενικών ειδών συνδυάζοντας αρμονικά θεωρία και πράξη. Στην εξάσκηση των μαθητών βοηθούν και τα 10 Κριτήρια αξιολόγησης, ένα για κάθε κειμενικό είδος, με τις απαντήσεις σε ξεχωριστό κεφάλαιο. Στις σελίδες του μαθητές, γονείς και εκπαιδευτικοί θα βρουν συγκεντρωμένο και με εύληπτο τρόπο παρουσιασμένο το σύνολο των μορφοσυντακτικών φαινομένων που περιλαμβάνονται στις οδηγίες διδασκαλίας του υπουργείου Παιδείας πλαισιωμένο με ασκήσεις εφαρμογής για καλύτερη και πληρέστερη κατανόηση. Από το βιβλίο δεν απουσιάζουν οι απαντήσεις στις δραστηριότητες παραγωγής λόγου του σχολικού εγχειριδίου, οι οποίες μπορούν να λειτουργήσουν ως πρότυπο, καθιστώντας το ιδανικό βοηθό για την εισαγωγή των μικρών μαθητών στις απαιτήσεις παραγωγής λόγου στην πρώτη τάξη του Γυμνασίου.

 

Όπως έχουμε ήδη αναφέρει, τόσο σε αυτό το άρθρο όσο και σε προηγούμενα η κατάκτηση της ικανότητας δημιουργίας κειμενικών έργων, σύμφωνα με τα σχολικά πρότυπα απαιτεί μακρόχρονη προετοιμασία και συνεχή ενασχόληση. Για το λόγο αυτό δεν πρέπει να προκαλεί έκπληξη στον αναγνώστη το γεγονός ότι στο βιβλίο των Χριστίνα Νάζαρη και Ιωάννα Κάππου «Εκθέσεις για τη Β’ Γυμνασίου» παρουσιάζεται για μία ακόμη φορά διεξοδικά η μεθοδολογία παραγωγής κειμένων αφηγηματικού, περιγραφικού και επιχειρηματολογικού χαρακτήρα, εμπλουτισμένη με οδηγίες για τη σύνταξη άρθρου, επιστολής και ημερολογίου.

Πέρα από την ενδελεχή και άρτια παρουσίαση των μορφοσυντακτικών φαινομένων που περιλαμβάνονται στην ύλη του σχολικού εγχειριδίου οι συγγραφείς έχουν εντάξει αναλυτικά σχεδιαγράμματα παρουσίασης για κάθε μία από τις εξεταζόμενες έννοιες του σχολικού βιβλίου προκειμένου να διευκολύνουν τους μαθητές στην παραγωγή επιχειρηματολογικών κειμένων. Στο πλαίσιο εμπλουτισμού του λεξιλογίου -τομέας καθοριστικός για την επιτυχημένη συγγραφή εκθέσεων σε κάθε τάξη- στο τέλος του βιβλίου παρατίθεται λεξικό παραγώγων, συνθέτων και παρασυνθέτων. Το υλικό που έχει συμπεριληφθεί στις σελίδες του βιβλίου καλύπτει με επιτυχία τις ανάγκες των μαθητών της Β’ Γυμνασίου, ανεξαρτήτως γνωστικού επιπέδου ή προσωπικής επίδοσης.

Φτάνοντας στην Γ’ Γυμνασίου οι μαθητές βρίσκονται στο τέλος του πρώτου κύκλου ενασχόλησής τους με την Έκθεση. Έχουν ήδη αφιερώσει δύο χρόνια στη συγγραφή και σύνταξη κειμένων περιγραφικού και αφηγηματικού χαρακτήρα και τώρα μπορούν να εντρυφήσουν στην παραγωγή επιχειρηματολογικών κειμένων. Για το λόγο αυτό η Χριστίνα Νάζαρη έχει εντάξει στο βιβλίο της «Εκθέσεις για τη Γ’ Γυμνασίου» ξεχωριστό κεφάλαιο στο οποίο ασχολείται διεξοδικά με τη μεθοδολογία παραγωγής λόγου για την Έκθεση και τα βήματα για τη σύνταξη επιτυχημένης περίληψης σε δοθέν κείμενο.

Σε κάθε ενότητα περιλαμβάνεται αναλυτική παρουσίαση της εξεταζόμενης από το σχολικό εγχειρίδιο έννοιας σε συνδυασμό με αναπτυγμένα θέματα, τα οποία λειτουργούν ως πρότυπο προς μίμηση από τα παιδιά. Ισχυρό σημείο αποτελεί η ύπαρξη 17 Κριτηρίων Αξιολόγησης, δύο για κάθε ενότητα του σχολικού βιβλίου, τα οποία προσφέρουν ποικιλία και άνεση στον εκπαιδευτικό σχεδιασμό· σε αυτά οι μαθητές μπορούν να αξιοποιήσουν όσα έμαθαν σε αυτή και τις προηγούμενες τάξεις του Γυμνασίου για τη συγγραφή Έκθεσης.

Τα βιβλία «Εκθέσεις για την Α’, Β’ και Γ’ Γυμνασίου διατίθεται σε όλα τα ενημερωμένα βιβλιοπωλεία, από την Ελληνοεκδοτική.

Μπορείτε να τα παραγγείλετε τηλεφωνικά από την Ελληνοεκδοτική, τηλ: 210 3613676 ή ηλεκτρονικά από το βιβλιοπωλείο Πολιτεία στους παρακάτω συνδέσμους:

Έκθεση Α’ Γυμνασίου

Έκθεση Β’ Γυμνασίου

Έκθεση Γ’ Γυμνασίου

 

Η ομάδα του filologika.gr

 

Για περισσότερη ενημέρωση για θέματα που αφορούν την εκπαίδευση ακολουθήστε μας στην επίσημη σελίδα μας στο Facebook, και διαβάστε παρόμοια προτεινόμενα θέματα της επικαιρότητας ακριβώς από κάτω.

• Γυμνάσιο
• ΕΚΦΡΑΣΗ-ΕΚΘΕΣΗ
• Ελληνοεκδοτική