Κριτήριο Αξιολόγησης Ενότητα 9

Ενότητα 9η

Αθλητισμός 

[Η νίκη του Σπύρου Λούη]

Το κείμενο είναι απόσπασμα από το μυθιστόρημα της Αγγελικής Βαρελλά, Καλημέρα, Ελπίδα (2003). Η υπόθεση του έργου αναφέρεται σε δύο νεαρές κοπέλες, συμμαθήτριες στο Αρσάκειο Διδασκαλείο, οι οποίες δένονται με στενή φιλία και βιώνουν εμπειρίες λίγο πριν από το 1896, την εποχή δηλαδή της ιστορικής αναβίωσης των Oλυμπιακών Αγώνων. Στο συγκεκριμένο απόσπασμα περιγράφονται οι σκέψεις και τα συναισθήματα του Σπύρου Λούη, ο οποίος κουβαλά στην πλάτη του όλες τις ελπίδες των Ελλήνων. Το βάρος του χρέους του τον κάνει να μην χαίρεται την ομορφιά της φύσης. Είναι απορροφημένος στις σκέψεις του. Ενώ τρέχει, έρχεται αντιμέτωπος με τον ίδιο του τον εαυτό, τα όρια, την αντοχή του.

Μπροστά τους ο δρόμος άδειος, αλλά και από τις δυο μεριές στα ρείθρα[1] στριμωχνόταν κόσμος πολύς, που έκανε το τοπίο χρωματιστό και ενδιαφέρον. Κι ενώ το γύριζε προς τη βροχή, ξαφνικά ο αέρας ήρθε να τον τυλίξει ευωδιαστός, λες κι έβγαινε απ’ τα σγουρά μαλλιά της άνοιξης. Μεγαλείο και φόβος γέμισαν την ψυχή του. Oι ήχοι έφταναν στ’ αυτιά του παράξενοι, ήχοι από πέταλα αλόγων, βήματα, φωνές, ένα κοτσύφι κελαηδούσε, ζούσε σε όνειρο και ξαφνικά συνειδητοποίησε ότι είχε ζήσει 24 χρόνια για να τρέξει αυτή τη διαδρομή. Αυτός ο δρόμος, αυτή η τρεχάλα, αν προσπαθούσε, θα του χάριζε την αθανασία. Η στιγμή αυτή θα υπήρχε αιώνια κάπου γραμμένη. Ως τότε δεν το είχε σκεφτεί καθόλου αυτό. Ως το Χαρβάτι, ο Γάλλος πήγαινε πρώτος με το Φλακ, τον Αυστραλό, ξοπίσω του.

O Λούης ένιωθε δίπλα του την ανάσα του κόσμου, τον παλμό του. Και τα πεύκα και πέρα οι ελιές, τα κυπαρίσσια έτρεχαν κι αυτά μαζί του. Τα τοπία εναλλάσσονταν, τα τοπία της πατρίδας του, όλη η Ελλάδα έτρεχε μαζί του. Μα είχε μια τέτοια αναστάτωση στην ψυχή, που δεν μπορούσε να χαρεί αυτήν τη φυσική ομορφιά.

Μέσα του φυσούσε ένας δυνατός άνεμος, και το στερέωμα της ψυχής του το δονούσαν απανωτοί κεραυνοί.

«Είσαι καλός δρομέας, με μεγάλο διασκελισμό», ξανάρχονταν στο μυαλό του τα λόγια του Παπαδιαμαντόπουλου.

Άλλο όμως είναι να τρέχεις για το κέφι σου στα δάση και στα λαγκάδια, να στρίβεις εξοχικές γωνιές με το παχνιασμένο γρασίδι της αυγής και τα πουλιά στον αέρα να σε συνοδεύουν τραγουδιστά, κι άλλο να βαστάς στους ώμους σου τις ελπίδες ενός έθνους, οι ελπίδες ενός έθνους να βασίζονται στις πατούσες σου.

Oι Μαρουσιώτισσες, όλες, που κατέβηκαν από το χωριό, κι είχαν μαζί τις κατσίκες τους, στέκονταν στην άκρη του σκονισμένου δρόμου σ’ όλη τη διαδρομή και σκούπιζαν τα δάκρυα με τις μαντίλες τους.

— Σπύρο! Σπύρο! Άντε, παιδί μου! Με το καλό!, τον επευφημούσαν.

Παρόλο που ένιωθε απερίγραπτη μοναξιά, χαμογελούσε συνεχώς σ’ αυτή την Ελλάδα που τον συνόδευε. Κι ο πόθος να χαροποιήσει αυτό τον κόσμο θρονιάστηκε στην καρδιά του.

Αγγελική Βαρελλά, «Η νίκη του Σπύρου Λούη»,
στο βιβλίο Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Α’ Γυμνασίου,
ΟΕΔΒ, σελ. 154-155.

[1] Ρείθρα: αυλάκια κατά μήκος του δρόμου

Α. Κατανόηση κειμένου

Α1. Διαβάστε το λογοτεχνικό απόσπασμα και δώστε έναν τίτλο που:

α) να περιγράφει το θέμα

β) να αναφέρεται στο όνομα του κεντρικού ήρωα

γ) να αναφέρεται στο όνομα του κεντρικού ήρωα και να αποδίδει την ιδιότητά του

δ) να αναφέρεται στον κεντρικό ήρωα με ένα κοσμητικό επίθετο

ε) να αποτυπώνει την επιθυμία του ήρωα

στ) να περιέχει τον τόπο που διαδραματίζεται η υπόθεση

ζ) να αποδίδει περιληπτικά το απόσπασμα μέσα σε μία μόνο σειρά (μέχρι 12 λέξεις)

Α2. Ας υποθέσουμε πως όταν βρίσκεστε σε ανοιχτό χώρο σας αρέσει πάρα πολύ να παρατηρείτε τους ανθρώπους και να προσπαθείτε να καταλάβετε κάποια στοιχεία από την προσωπικότητα και τον χαρακτήρα τους. Στο παρακάτω σκίτσο (εικόνα 4) αναλύστε τον χαρακτήρα του Σπύρου Λούη με στοιχεία από το λογοτεχνικό απόσπασμα. Έπειτα, κρατήστε το σκίτσο (κάνοντας τροποποιήσεις όπου χρειάζεται) και χρησιμοποιήστε το στην καθημερινή σας ζωή για να περιγράψετε τους διάφορους τύπους ανθρώπων που συναντάτε. Εναλλακτικά, αναλύστε τους αγαπημένους σας λογοτεχνικούς χαρακτήρες ή αυτούς που έχετε συναντήσει μέχρι τώρα στο μάθημα των Κειμένων Νεοελληνικής Λογοτεχνίας. Όποια δραστηριότητα κι αν επιλέξετε να κάνετε, παρουσιάστε την στην τάξη. Σας βοήθησε καθόλου το σκίτσο;

Εικόνα 4: Ανάλυση χαρακτήρα[/caption]

Β. Δομή και γλώσσα του κειμένου

Β1. Η εικόνα 5 είναι μία γραφική παράσταση της δομής του λογοτεχνικού αποσπάσματος που διαβάσατε. Μοιάζει με πυραμίδα και εσείς ως αρχαιολόγοι προσπαθείτε να την εξερευνήσετε και να ρίξετε φως στο μυστήριο που την καλύπτει. Πού βρέθηκε; Για ποιον μπορεί να φτιάχτηκε; Πόσες λέξεις χρειάστηκαν για να φτιαχτεί;

Εικόνα 5: Πυραμίδα[/caption]

Β2.  Από το λογοτεχνικό απόσπασμα που διαβάσατε σας δίνονται μερικές λέξεις. Συσχετίστε τες με όποια λέξη σας έρχεται πρώτη στο μυαλό. Δώστε τις πιο ασυνήθιστες απαντήσεις και εκπλήξτε την/τον εκπαιδευτικό σας!

Χρωματιστό, σγουρά, γραμμένη, φυσική, παχνιασμένο.

Γ. Παραγωγή γραπτού λόγου

Γ1. Αναδιηγηθείτε το απόσπασμα από την οπτική γωνία του Σπύρου Λούη. Χρησιμοποιήστε πρωτοπρόσωπη αφήγηση και παροντικούς χρόνους. Επιλέξτε δύο γεγονότα. Παραλείψτε το ένα από αυτά και επιβραδύνετε το άλλο.

Γ2. Να συνθέσετε ένα ποίημα πέντε (5) στίχων για τον Σπύρο Λούη συμπληρώνοντας το παρακάτω σχήμα (εικόνα 6).

Εικόνα 6: Πεντάστιχο ποίημα[/caption]

Για ολοκληρωμένη προσέγγιση της ενότητας Αθλητισμός δείτε και τον αντίστοιχο σύνδεσμο στο μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας παρακάτω:

Νεοελληνική Γλώσσα Ενότητα 8^η Αθλητισμός και Ολυμπιακοί αγώνες: Παρακολουθώ και συμμετέχω.

Για να μεταβείτε σε άλλα Σχεδιαγράμματα ή Κριτήρια Αξιολόγησης  της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Α’ Γυμνασίου, επιλέξτε τον αντίστοιχο σύνδεσμο από τον παρακάτω πίνακα: