Κριτήριο Αξιολόγησης Ενότητα 3Β O Παππούς και το Εγγονάκι

Ενότητα 3η

Οικογενειακές Σχέσεις

«Ο παππούς και το εγγονάκι»

Στο μικρό αυτό αφήγημα ο μεγάλος Ρώσος στοχαστής και συγγραφέας Λέων Τολστόι σκιαγραφεί με λιτότητα το θέμα της συμβίωσης του γέροντα γονιού με την οικογένεια του παιδιού του. Η στοιχειώδης πλοκή οδηγεί στη λύση-μήνυμα που είναι η αγάπη και η κατανόηση προς τους ανθρώπους της τρίτης ηλικίας.

O παππούς είχε γεράσει πολύ. Τα πόδια του δεν τον πήγαιναν, τα μάτια του δεν έβλεπαν, τ’ αυτιά του δεν άκουγαν. Δόντια δεν είχε. Κι όταν έτρωγε, του χυνόταν το φαγητό. O γιος του και η νύφη του δεν τον έβαζαν πια μαζί τους στο τραπέζι, αλλά του ’διναν να φάει πάνω στη μεγάλη χτιστή χωριάτικη θερμάστρα όπου πλάγιαζε.

Κάποτε που του βάλανε να φάει στο πήλινο πιάτο, του ξέφυγε από τα χέρια, έπεσε κι έσπασε. Η νύφη του άρχισε τότε να τον μαλώνει πως όλα τα χαλάει στο σπίτι και σπάει τα πιάτα. Τέλος του είπε πως αποδώ και πέρα θα του ‘διναν να τρώει στην ξύλινη γαβάθα. O παππούς αναστέναξε μόνο και δεν είπε τίποτα.

Μια μέρα ο άντρας με τη γυναίκα του παρακολουθούσαν που ο γιος τους μαστόρευε κάτι σκαλίζοντας ένα μικρό κούτσουρο. O πατέρας λοιπόν τον ρώτησε:

«Τι φτιάχνεις εκεί, Μίσα;».

Κι ο Μίσα απαντά:

«Φτιάχνω μια μεγάλη γαβάθα, πατερούλη. Όταν εσύ κι η μάνα μου γεράσετε, θα σας ταΐζω σ’ αυτήν τη γαβάθα».

O άντρας κι η γυναίκα του κοιτάχτηκαν και δάκρυσαν. Νιώσανε ντροπή που είχαν προσβάλει τον παππού. Κι από τότε τον βάλανε να τρώει μαζί τους στο τραπέζι και τον πρόσεχαν όπως πρέπει.

Λ. Τολστόι, Διηγήματα, μύθοι και παραμύθια, μτφρ. Π. Ανταίος, Ωκεανίδα

*θερμάστρα: στη Ρωσία οι άνθρωποι κάθονταν και κοιμούνταν σε μεγάλες κτιστές θερμάστρες-τζάκια

ΘΕΜΑ 1^ο

(Κατανόηση κειμένου)

Αφού συμπληρώσετε το γενεαλογικό δέντρο τοποθετώντας σε κάθε αριθμό (1, 2, 3, 4) τα πρόσωπα της ιστορίας και αξιοποιώντας τόσο το γενεαλογικό δέντρο, όσο και το λεξιλόγιο από την εισαγωγή και το κείμενο, να συμπληρώσετε στη στήλη Α του παρακάτω πίνακα τις φάσεις του κύκλου της ανθρώπινης ζωής και στη στήλη Β τα χαρακτηριστικά της κάθε φάσης που διακρίνετε στους ήρωες.  Στη συνέχεια, να εξηγήσετε πώς η κάθε ηλικιακή φάση μπορεί να επηρεάσει την άλλη. Να δώσετε την απάντησή σας σε ενιαίο κείμενο 80 περίπου λέξεων. Είναι απαραίτητες οι παραπομπές στο κείμενο.

Μονάδες 6

ΘΕΜΑ 2^ο

(Δομή και γλώσσα του κειμένου)

α. Ποιο είναι το είδος του αφηγητή; Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας.

β. Να εντοπίσετε ένα χωρίο του κειμένου που υπάρχει διάλογος, ένα αφήγηση και ένα περιγραφή. Τι προσδίδουν αυτές οι αφηγηματικές τεχνικές στο κείμενο;

Μονάδες 6

ΘΕΜΑ 3^ο

Μπορείς να επιλέξεις ένα από τα δύο θέματα:

α) Να αποδώσετε το διήγημα, παρουσιάζοντας τους γονείς του Μίσα να έχουν θετική συμπεριφορά απέναντι στον παππού. Ποια θα ήταν σε αυτήν την περίπτωση τα συναισθήματα του ηλικιωμένου γέροντα; Ποια στάση θα διαμόρφωνε τότε ο Μίσα σε σχέση με τη συμπεριφορά του προς τους γονείς του; (σε 120-150 περίπου λέξεις)

ή (δεύτερη επιλογή για τον μαθητή/τρια)

β)Στο τέλος της σχολικής σας ημέρας, καθώς αποχωρείτε από το σχολείο, αντιλαμβάνεστε κάποιους συμμαθητές σας να ειρωνεύονται και να κοροϊδεύουν έναν ηλικιωμένο που ήρθε να συνοδέψει το εγγονάκι του από το σχολείο προς το σπίτι. Τι θα συμβουλεύατε αυτούς τους συμμαθητές σας για να τους δείξετε ποιο είναι το λάθος τους και να τους επαναφέρετε στο επίπεδο του σωστού και του ηθικού, ώστε να  αλλάξουν τη συμπεριφορά τους απέναντι στα άτομα της τρίτης ηλικίας;

Μονάδες 8

Να απαντήσετε σε όλα τα ερωτήματα.

Για να μεταβείτε σε άλλα Σχεδιαγράμματα ή Κριτήρια Αξιολόγησης  της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Α’ Γυμνασίου, επιλέξτε τον αντίστοιχο σύνδεσμο από τον παρακάτω πίνακα:

Η ομάδα του filologika.gr 

Για περισσότερη ενημέρωση για θέματα που αφορούν την προετοιμασία για τις Πανελλήνιες Εξετάσεις ακολουθήστε μας στην επίσημη σελίδα μας στο Facebook.