Κριτήριο Αξιολόγησης Γ Ενότητα 4

Ενότητα 4η

Φροντίζω για την διατροφή και την υγεία μου

Κείμενο

Οι ιστορίες μας στο τραπέζι

Πολλές είναι οι κοινωνικές και ψυχολογικές έρευνες που έχουν διεξαχθεί διεθνώς για τη σπουδαιότητα του οικογενειακού τραπεζιού. Σύμφωνα με την ψυχολόγο – ψυχοθεραπεύτρια Β. Μαργέτη, επιστημονικές μελέτες έχουν δείξει ότι το οικογενειακό τραπέζι προάγει την ψυχική υγεία των μελών της οικογένειας, καθώς μειώνει σημαντικά την πιθανότητα εμφάνισης ψυχικών διαταραχών, κυρίως στα νέα μέλη, ή και την πιθανότητα εκδήλωσης συμπεριφορών άγχους ή εξάρτησης και αντικοινωνικότητας, όπως χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών ή αλκοόλ.

Το να «τρώμε μαζί» δε σημαίνει απλώς μια παλαιακή αναβίωση μιας δήθεν καλύτερης εποχής, στην οποία δεν ήμασταν εκτεθειμένοι σε τόσο πολλά ερεθίσματα. «Τρώμε μαζί» στο οικογενειακό τραπέζι μπορεί να σημαίνει την αναγνώριση της ψυχικής μας πείνας για συμμετοχή και αλληλεπίδραση. Ακόμη, μπορεί να σημαίνει την ανάγκη κάθε μέλους να νιώσει ασφάλεια, μέσα από ένα ζεστό πιάτο, ή ακόμη και μέσα από την γκρίνια και τη διαπίστωση ότι υπάρχει κάποιος εκεί να ακούσει ότι «αυτό το φαγητό είναι χάλια» ή να αντέξει τις διαφωνίες μας, υπογραμμίζει η ψυχολόγος Μ. Αποστολοπούλου.

Το οικογενειακό τραπέζι, όμως, σύμφωνα με τον διατροφολόγο δρ. κ. Α. Παπαλαζάρου έχει συνδεθεί και με πιο υγιεινές διατροφικές συμπεριφορές, όπως μεγαλύτερη κατανάλωση φρούτων και λαχανικών, χαμηλότερα ποσοστά παιδικής και εφηβικής παχυσαρκίας. Σε σχετικές έρευνες που πραγματοποιήθηκαν, συμμετείχαν πάνω από 2.000 έφηβοι, τους οποίους οι ερευνητές παρακολούθησαν για 10 χρόνια και κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι οι έφηβοι που συμμετέχουν τακτικά σε οικογενειακά γεύματα έχουν λιγότερες πιθανότητες να γίνουν παχύσαρκοι ή υπέρβαροι ως ενήλικοι σε σχέση με εκείνους που δεν τρώνε τακτικά με τους γονείς τους. Βοηθάει, ωστόσο, και τους γονείς να παραμείνουν αδύνατοι, καθώς, όταν τα μέλη της οικογένειας τρώνε όλοι μαζί γύρω από το ίδιο τραπέζι, απολαμβάνουν την τροφή τους πιο αργά και με ηρεμία, με αποτέλεσμα να αφήνεται το περιθώριο στο στομάχι μας να στείλει το μήνυμα του κορεσμού στον εγκέφαλο.

Συχνά, βέβαια, οι οικογενειακές συγκεντρώσεις έχουν χαρακτήρα καταναγκαστικό («Γιορτές είναι. Δε θα φάμε όλοι μαζί;») το οποίο σε συνδυασμό με ανεπίλυτα ζητήματα σχέσεων μπορεί να συνιστά εκρηκτικό μείγμα ανάδυσης αρνητικών συναισθημάτων. Ειδικά μιλώντας για την ελληνική οικογένεια, που ακόμη πολύ συχνά βρίσκουμε ελεγκτικές ή παρεμβατικές συμπεριφορές, για πολλούς ανθρώπους, το οικογενειακό τραπέζι είναι πηγή άγχους. Από φαινομενικά αθώα σχόλια του τύπου «πάχυνες» μέχρι πιο πιεστικές καταστάσεις, όπως «πότε θα παντρευτείς», «πότε θα μου κάνεις εγγονάκι;» ή και πολιτικές συζητήσεις που καταλήγουν σε πολύ άσχημους καυγάδες. Έτσι, για πολλά μέλη, η γνώση ότι θα υποστούν όλη αυτή την πίεση συντείνει στην αποφυγή των οικογενειακών και εορταστικών τραπεζιών.

Από την άλλη μεριά, το μοίρασμα των οικογενειακών ιστοριών συνδέει τους ανθρώπους σε κοινότητες. Παρέχει τη βάση για την απάντηση στα πιο βασικά βιωματικά ερωτήματά μας σχετικά με τη δημιουργία, τον έρωτα, τη γέννηση και τη μετά θάνατον ζωή. Και αυτή η βάση οικοδομείται με τις διαγενεακές αφηγήσεις οι οποίες δημιουργούν ένα νόημα που ξεπερνά το άτομο και του δίνει μια εκτεταμένη αίσθηση του εαυτού του μέσα στον χρόνο και σε σχέση με την οικογένεια. Η διαγενεακή σύνδεση συμβάλλει στην ανθεκτικότητα του ατόμου σε όλα τα στάδια της ζωής του. Επιπρόσθετα, μέσω των οικογενειακών ιστοριών, ενισχύεται η γλωσσική ανάπτυξη του παιδιού, όπως αναφέρει η οικογενειακή ψυχοθεραπεύτρια κ. Α. Παπαχίου.

Συνοψίζοντας, το οικογενειακό τραπέζι συμβάλλει σημαντικά στη διαφύλαξη της ψυχικής και συναισθηματικής ισορροπίας της οικογενειακής ζωής, αποτελεί μια σταθερή βάση – αναφορά για τους εφήβους, προσφέροντάς τους καταφύγιο και θαλπωρή, κυρίως στις δύσκολες στιγμές. Σίγουρα τα «μεγάλα» τραπέζια γίνονται κάποιες φορές βασανιστικά για την προσωπική ζωή των νέων ιδίως μελών και μπορεί να χρειάζεται να τεθούν όρια διακριτικότητας και σεβασμού, αλλά αποτελούν ταυτόχρονα και ευκαιρίες διαγενεακής σύνδεσης με ανθρώπους, τόπους και ιστορικά στοιχεία.

 (Σπύρος Ζωνάκης, Οι ιστορίες μας στο τραπέζι, διασκευασμένο κείμενο, περιοδικό Σχεδία, τεύχος 117)

1^ο Θέμα (Κατανόηση Κειμένου, 6 μονάδες)

1. Αφού διαβάσετε προσεχτικά το κείμενο να επαληθεύσετε ή να διαψεύσετε τις παρακάτω διαπιστώσεις, γράφοντας δίπλα σε κάθε γράμμα που αντιστοιχεί σε κάθε πρόταση, τη λέξη Σωστό, αν η πρόταση είναι σωστή, ή τη λέξη Λάθος, αν η πρόταση είναι λανθασμένη:

α. Το οικογενειακό τραπέζι επιδρά αρνητικά στη συναισθηματική ισορροπία των μελών της οικογένειας.

β. Τα μέλη της οικογένειας που τρώνε μαζί αναπτύσσουν καλύτερες διατροφικές συνήθειες.

γ. Τα εορταστικά οικογενειακά τραπέζια προκαλούν συχνά άγχος και δυσφορία εξαιτίας των αδιάκριτων ερωτήσεων.

δ. Το μοίρασμα των οικογενειακών ιστοριών ανασύρει μνήμες που προκαλούν διενέξεις.

ε. Η διαγενεακή σύνδεση προσφέρει στο άτομο το αίσθημα ότι ανήκει σε μία ευρύτερη κοινότητα μέσα στον χρόνο και στην οικογένεια.

Μονάδες 6

Πρόσθετη άσκηση

1. α. Το κείμενο που διαβάσατε ανήκει στον κειμενικό τύπο του άρθρου. Να βρείτε τέσσερα στοιχεία από το κείμενο που να αποδεικνύουν ότι είναι άρθρο και να τα παραθέσετε σε μορφή παραγράφου:

β. Να δώσετε στο άρθρο έναν διαφορετικό τίτλο.

2^ο Θέμα (Δομή και γλώσσα κειμένου, 4 μονάδες)

2. Να ταξινομήσετε τις παρακάτω επιτονισμένες ονοματικές φράσεις στον πίνακα που ακολουθεί ανάλογα με τη λειτουργία τους στον λόγο:

α. Το οικογενειακό τραπέζι προάγει την ψυχική υγεία των μελών της οικογένειας.

β. Οι έφηβοι που συμμετέχουν τακτικά σε οικογενειακά γεύματα έχουν λιγότερες πιθανότητες να γίνουν παχύσαρκοι ή υπέρβαροι.

γ. Όταν τα μέλη της οικογένειας τρώνε όλα μαζί γύρω από το ίδιο τραπέζι, απολαμβάνουν την τροφή τους πιο αργά.

δ. Η διαγενεακή σύνδεση συμβάλλει στην ανθεκτικότητα του ατόμου σε όλα τα στάδια της ζωής του.

ε. Το οικογενειακό τραπέζι αποτελεί μία σταθερή βάση – αναφορά για τους εφήβους.

Μονάδες 4

Εναλλακτική άσκηση

2. Για τις ακόλουθες λέξεις να γράψετε από ένα αντώνυμο και στη συνέχεια τις λέξεις με την αντίθετη σημασία να τις εντάξετε σε ονοματικές φράσεις φτιάχνοντας και από μία πρόταση: εξάρτησης, υγιεινές, ανεπίλυτα, αρνητικών, σταθερή

 Μονάδες 4

3^ο Θέμα (Παραγωγή λόγου, 10 μονάδες)

3. Παρατηρώντας και παίρνοντας αφόρμηση από το ακόλουθο σκίτσο, να αφηγηθείτε μία ιστορία με θέμα ένα οικογενειακό τραπέζι.

Μονάδες 10

Για να δείτε τις ενδεικτικές απαντήσεις στις ερωτήσεις του κριτηρίου επιλέξτε τον παρακάτω σύνδεσμο: 

Νεοελληνική Γλώσσα  Α Γυμνασίου Κριτήριο Αξιολόγησης Γ Ενότητα 4 – Απαντήσεις

Για να μεταβείτε στο Υλικό ή τα  Κριτήρια Αξιολόγησης  της Νεοελληνικής Γλώσσας Α’  Γυμνασίου, επιλέξτε την αντίστοιχη ενότητα από τον παρακάτω πίνακα:

ή επιλέξτε τον παρακάτω σύνδεσμο για να μεταβείτε σε:

ΙΕΠ: Κριτήρια Αξιολόγησης για Γλώσσα και Λογοτεχνία Γυμνασίου

Το κριτήριο αξιολόγησης που μόλις διαβάσατε συντάχθηκε σύμφωνα με τις Οδηγίες Διδασκαλίας Φιλολογικών Μαθημάτων στο Γυμνάσιο 2017 – 2018 του ΙΕΠ και προέρχεται από τις προσωπικές σημειώσεις της εκλεκτής συναδέλφου Κασιμάτη Μαρίας, η οποία το παραχώρησε στον ιστότοπό μας σε ένδειξη αλληλεγγύης προς τους υπόλοιπους συναδέλφους.

Την ευχαριστούμε από καρδιάς και της ευχόμαστε κάθε επιτυχία όχι μόνο στον επαγγελματικό στίβο αλλά και στην προσωπική της ζωή.

Η ομάδα του filologika.gr 

Για περισσότερη ενημέρωση για θέματα που αφορούν την προετοιμασία για τις Πανελλήνιες Εξετάσεις ακολουθήστε μας στην επίσημη σελίδα μας στο Facebook.