Νεοελληνική Γλώσσα

Νεοελληνική γλώσσα Α’ γυμνασίου

ΔΙΔΑΚΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ και ΎΛΗ

Για τη διδασκαλία του μαθήματος χρησιμοποιούνται:

Νεοελληνική Γλώσσα Α΄ Γυμνασίου, Βιβλίο Μαθητή (διαδραστικά βιβλία) . Τετράδιο Εργασιών Α΄, Β΄ & Γ΄ τάξεων Γυμνασίου, τα οποία αντιμετωπίζονται με τις ίδιες διδακτικές αρχές που αναφέρονται στο εισαγωγικό κείμενο.

Κείμενα από έγκριτες πηγές, έντυπες ή / και ηλεκτρονικές, καθώς και κατάλληλο εκπαιδευτικό υλικό για την ανάπτυξη γνωστικών και γλωσσικών δεξιοτήτων εκ μέρους των μαθητών/τριών (βλ. ενδεικτικοί διαδικτυακοί πόροι για διδακτική αξιοποίηση).

Γραμματική της Νέας Ελληνικής Γλώσσας, Α΄, Β΄, Γ΄ Γυμνασίου των Σ. Χατζησαββίδη – Α. Χατζησαββίδου.

Ερμηνευτικό Λεξικό της Νέας Ελληνικής, Α΄, Β΄, Γ΄ Γυμνασίου των Μ. Γαβριηλίδου, Π. Λαμπροπούλου, Κ. Αγγελάκου.

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΑΙ ΣΤΟΧΟΙ

Για την περιγραφή και τη στοχοθεσία των επιμέρους ενοτήτων του σχολικού εγχειριδίου οι εκπαιδευτικοί μπορούν να συμβουλευτούν τις παρακάτω ηλ. διευθύνσεις: http://ebooks.edu.gr/new/tautotita.php?course=DSGYM-A112, καθώς και  http://ebooks.edu.gr/info/newps/Γλώσσα-Λογοτεχνία.pdf για την περιγραφή και τη στοχοθεσία των ‘Συμπληρωματικών προς τα ισχύοντα Προγραμμάτων Σπουδών’. Εξυπακούεται ότι η στοχοθεσία μπορεί να συμπληρωθεί, να εμπλουτιστεί ή να διαφοροποιηθεί ανάλογα με την επιλογή των κειμένων και τη διδακτική μεθόδευση που θα κάνουν οι εκπαιδευτικοί.

Ωστόσο, η ιδιαιτερότητα που παρουσιάζει η Α΄ Γυμνασίου ως τάξη μετάβασης από τη μία βαθμίδα εκπαίδευσης στην άλλη επιβάλλει τη διεύρυνση της στοχοθεσίας του γλωσσικού μαθήματος και με παιδαγωγικούς, κοινωνικούς και συναισθηματικούς στόχους. Έτσι, στο γλωσσικό μάθημα ενσωματώνονται αρχές της βιωματικής μάθησης και του μαθήματος των ‘Βιωματικών Δράσεων: Σχολική και Κοινωνική Ζωή’, http://edu.klimaka.gr/leitoyrgia- sxoleivn/gymnasia/1565-odhgies-mathimata-viwmatikes-draseis- gymnasio.html, με τις οποίες υποστηρίζονται οι μαθητές/τριες σε αυτή τη φάση της προσαρμογής στο νέο περιβάλλον.

Για τον λόγο αυτό στη γλωσσική διδασκαλία μεθοδεύεται η εργασία των πρώτων/ αρχικών διδακτικών ωρών στη λογική ενός project. Ενδεικτικό θέμα του project: «Γνωρίζομαι με τους/τις συμμαθητές/τριες μου, μιλώ για το παλιό και καινούργιο σχολείο μου ή/και μιλώ για τις αγαπημένες μου δραστηριότητες», που επιλέγεται ως οικείο, προσιτό, ευχάριστο, σχετικό με τις εμπειρίες των μαθητών/τριών και κατάλληλο για παραγωγή λόγου από όλους τους/τις μαθητές/τριες ανεξαρτήτως του πολιτισμικού τους κεφαλαίου. Παράλληλα, το θέμα αυτό καλύπτει πραγματικές ανάγκες των μαθητών/τριών τη δεδομένη χρονική στιγμή. Η διαφοροποίηση της διδακτικής μεθοδολογίας (βλ. παράδειγμα 1 στο Παράρτημα) ενδεχομένως να δίνει στον/στη μαθητή/τρια την εντύπωση συμμετοχής σε δραστηριότητες που εντάσσονται σε ένα όχι και τόσο αυστηρό διδακτικό πλαίσιο, όμως αυτές υπηρετούν, με απόλυτη συνέπεια γλωσσικούς και κοινωνικούς στόχους. Η εργασία σε project πάνω σε ένα οικείο και επίκαιρο θέμα α) διασφαλίζει ότι όλοι οι μαθητές/τριες παρακολουθούν και συμμετέχουν στην εκπαιδευτική διαδικασία, β) δημιουργεί ευχάριστο κλίμα στην τάξη όπου οι μαθητές/τριες νιώθουν σιγουριά και ασφάλεια, γ) είναι ευέλικτη και προσαρμόζεται στις ανάγκες των παιδιών και δ) βοηθά στην ανάπτυξη κοινωνικών σχέσεων. Τα τέσσερα αυτά σημεία προτείνονται στον/στην εκπαιδευτικό ως μέσα πρόληψης και αντιμετώπισης των δυσκολιών προσαρμογής που αντιμετωπίζουν οι μαθητές/τριες και ως ένας τρόπος , πιο συστηματικός και αποτελεσματικός, για την ένταξή τους στο νέο εκπαιδευτικό περιβάλλον.

Εντέλει, η στοχοθεσία του γλωσσικού μαθήματος, για τις εισαγωγικές ενότητες διευρύνεται για να συμπεριλάβει και τη δημιουργία προϋποθέσεων για:

• Γνωριμία, κοινωνικοποίηση και ομαδική εργασία στη σχολική τάξη
• Έκφραση των εμπειριών των μαθητών/τριών και των συναισθημάτων τους

Κατά το σχολικό έτος 2016-2017 το περιεχόμενο του σχολικού εγχειριδίου της Α΄ Γυμνασίου θα διδαχθεί, όχι με γραμμικό τρόπο, αλλά με αναδιάταξη ορισμένων ενοτήτων και ενσωμάτωση δεξιοτήτων και γραμματικοσυντακτικών φαινομένων καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, επιλογές οι οποίες υπαγορεύονται από τα εξής:

• την αναγκαιότητα για απαλλαγή από τη συσσώρευση της διδακτέας ύλης, και την αξιοποίηση του διδακτικού χρόνου για περισσότερες δραστηριότητες των μαθητών/τριών στο σχολείο.
• την αναγκαιότητα ενίσχυσης της επικοινωνιακής, γλωσσικής και κριτικής ικανότητας των μαθητών/τριών, μέσω της εμβάθυνσης στους προβλεπόμενους για τη διδασκαλία τύπους κειμένων, αλλά και την κατανόηση και παραγωγή προφορικού και γραπτού λόγου.
• το γεγονός ότι, όπως προαναφέρθηκε, στο μάθημα της ΝΕΓ και σε συγκεκριμένες ενότητες (βλ. αναλυτικά στη συνέχεια) θα ενσωματωθεί το περιεχόμενο του μαθήματος των Βιωματικών Δράσεων της Α’ Γυμνασίου: ‘Σχολική και Κοινωνική Ζωή’ με διπλή εστίαση: την ομαλή ένταξη και την προσαρμογή των μαθητών/τριών στο Γυμνάσιο, αλλά και την ενίσχυση της γλωσσικής και επικοινωνιακής τους ικανότητας.

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΙΚΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΤΗΣ Α΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Οι θεματικοί άξονες, τα κειμενικά είδη, οι δεξιότητες, τα γραμματικοσυντακτικά φαινόμενα και τα αναμενόμενα μαθησιακά αποτελέσματα που εμφανίζονται στην Α΄ Γυμνασίου, παρουσιάζονται     αναλυτικά          στο         ΔΕΠΠΣ-ΑΠΣ (http://ebooks.edu.gr/info/cps/3deppsaps_GlossasGimnasiou.pdf), αλλά και στα ‘Συμπληρωματικά προς τα ισχύοντα Προγράμματα Σπουδών’ (ΠΣ) (http://ebooks.edu.gr/new/ps.php). Με βάση τις σύγχρονες γλωσσοπαιδαγωγικές απόψεις, η διδασκαλία του περιεχομένου του γλωσσικού μαθήματος με στοχοκεντρική οπτική και με μη γραμμικό τρόπο (βλ. εισαγωγικό κείμενο) απαλλάσσει τον εκπαιδευτικό από την παρακολούθηση μιας, συνήθως, ογκώδους διδακτικής ύλης και μετατρέπει το διδακτικό υλικό σε εργαλείο επίτευξης συγκεκριμένων μαθησιακών στόχων. Το περιεχόμενο του σχολικού εγχειριδίου της Α’ Γυμνασίου από μια στοχοκεντρική οπτική αποτυπώνεται αδρομερώς στον παρακάτω πίνακα:

Θεματικοί άξονες: Σχολείο, Φύση Υγεία και Διατροφή, Θέατρο/ κινηματογράφος, Δραστηριότητες, Ο κόσμος μέσα από την οθόνη/ εικόνα, Αθλητισμός, Γνώση, Τόπος και πολιτισμός

Γένη λόγου – Κειμενικά Είδη: Περιγραφή, Αφήγηση, Επιχειρηματολογία, Πολυτροπικά κείμενα

Δεξιότητες: Κατανόηση προφορικού λόγου, Κατανόηση γραπτού λόγου, Παραγωγή προφορικού λόγου, Παραγωγή γραπτού λόγου, Παράγραφος, Περίληψη

Γραμματικά- συντακτικά φαινόμενα: Προτάσεις, Ονοματική φράση – Επιθετικός προσδιορισμός, Κλίση ουσιαστικών – επιθέτων, Ρήμα, Οι πτώσεις και οι λειτουργίες τους, Οριστικό και αόριστο άρθρο, Παρατακτική και υποτακτική σύνδεση, Ασύνδετο σχήμα.

Σύμφωνα με την οπτική αυτή, ο/η εκπαιδευτικός δε χρειάζεται να αντιμετωπίζει τη διδακτέα ύλη ως άθροισμα σελίδων, αλλά ως σύνολο στόχων που χρειάζεται να καλυφθούν στη διάρκεια του σχολικού έτους. Υπ’ αυτό το πρίσμα ο σχεδιασμός της διδασκαλίας δε χρειάζεται να ακολουθεί τη γραμμική διάταξη του σχολικού εγχειριδίου, αλλά είναι στη διακριτική ευχέρεια των εκπαιδευτικών, σε συνεργασία μεταξύ τους, να κάνουν επιλογές ως προς τη θεματική των διδακτικών ενοτήτων με βάση τα ενδιαφέροντα των μαθητών/τριών. Ως εκ τούτου, από το σχολικό εγχειρίδιο οι εκπαιδευτικοί μπορούν να επιλέξουν από τις διδακτικές ενότητες τα θέματα που θα προσπελάσουν, με όποια σειρά κρίνουν σκόπιμη, αυτοτελώς ή και σε συνδυασμό (βλ. περαιτέρω ενδεικτική αναδιάταξη της ύλης), πάντοτε κοινά για όλα τα τμήματα της ίδιας τάξης.

Ενδεικτική αναδιάταξη της ύλης:

Για να δείτε το αναλυτικό πρόγραμμα διδασκαλίας της Νεοελληνικής Γλώσσας και τις οδηγίες σε μορφή pdf για την Α’ Γυμνασίου πατήστε ΕΔΩ.

Για να μεταβείτε στο Υλικό ή τα  Κριτήρια Αξιολόγησης  της Νεοελληνικής Γλώσσας Α’  Γυμνασίου, επιλέξτε την αντίστοιχη ενότητα από τον παρακάτω πίνακα:

ή επιλέξτε τον παρακάτω σύνδεσμο για να μεταβείτε σε:

ΙΕΠ: Κριτήρια Αξιολόγησης για Γλώσσα και Λογοτεχνία Γυμνασίου

Η Ομάδα του filologika.gr

Για περισσότερη ενημέρωση για θέματα που αφορούν τα Φιλολογικά μαθήματα ακολουθήστε μας στην επίσημη σελίδα μας στο Facebook.