Κριτήριο Αξιολόγησης Αρχαία Α’ Γυμνασίου Ενότητα 5
Για να μεταφερθείτε σε κάποια άλλη ενότητα των Αρχαίων Ελληνικών της Α’ Γυμνασίου επιλέξτε την αντίστοιχη σελίδα από το παρακάτω μενού:
Κριτήριο Αξιολόγησης Αρχαία Α’ Γυμνασίου Ενότητα 5
Κείμενο
Τῶν Ἀθήνησι προεστηκότων ἔλεγόν τινες ὡς γιγνώσκουσι μὲν τὸ δίκαιον, διὰ δὲ τὴν τοῦ πλήθους πενίαν ἀναγκάζονται ἀδικώτεροι εἶναι περὶ τὰς πόλεις. Ἐκ τούτου ἐπεχείρησα σκοπεῖν εἴ πῃ δύναιντ’ ἂν οἱ πολῖται διατρέφεσθαι ἐκ τῆς ἑαυτῶν. Τοῦτο μὲν οὖν εὐθὺς ἀνεφαίνετό μοι, ὅτι ἡ χώρα πέφυκεν οἵα πλείστας προσόδους παρέχεσθαι. Αἱ μὲν γὰρ ὧραι ἐνθάδε πρᾳόταταί εἰσιν· ἃ δὲ πολλαχοῦ οὐδὲ βλαστάνει ἐνθάδε καρποφορεῖ. Ὥσπερ δὲ ἡ γῆ, οὕτω καὶ ἡ περὶ τὴν χώραν θάλαττα παμφορωτάτη ἐστίν. Καὶ μὴν ὅσαπερ οἱ θεοὶ ἐν ταῖς ὥραις ἀγαθὰ παρέχουσι, καὶ ταῦτα πάντα ἐνταῦθα πρῳαίτατα μὲν ἄρχεται, ὀψιαίτατα δὲ λήγει. Πρὸς τούτοις καὶ ἀίδια ἀγαθὰ ἔχει ἡ χώρα. Πέφυκε μὲν γὰρ λίθος ἐν αὐτῇ ἄφθονος, ἐξ οὗ κάλλιστοι μὲν ναοί, κάλλιστοι δὲ βωμοὶ γίγνονται, εὐπρεπέστατα δὲ θεοῖς ἀγάλματα. Ἔστι δὲ καὶ γῆ ἣ σπειρομένη μὲν οὐ φέρει καρπόν, ὀρυττομένη δὲ πολλαπλασίους τρέφει ἢ εἰ σῖτον ἔφερε. Καὶ μὴν ὑπάργυρός ἐστι.
Ξενοφῶν, Πόροι 1.1-5 (διασκευή)
Παρατηρήσεις Κατανόησης
Α.1. Σε ποια στοιχεία στηρίχθηκε ο Ξενοφώντας για να καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η αθηναϊκή γη είναι ιδιαίτερα εύφορη και μπορεί να θρέψει με επάρκεια τους κατοίκους της;
Μονάδες 4
Α.2. Ποια είναι τα “ἀίδια ἀγαθά” που προσφέρει η Αττική στους κατοίκους της;
Μονάδες 4
Λεξιλογικές Παρατηρήσεις
Β.1. Να επιλέξετε για καθεμία αρχαιοελληνική λέξη της Στήλης Α’ που εμφανίζεται στο κείμενο την ορθή σημασία της από τη στήλη Β’.
|
Στήλη Α’ |
Στήλη Β΄ |
| 1. προσόδους | α. προσωδία
β. έσοδα |
| 2. κάλλιστοι | α. καλύτεροι
β. πάρα πολύ όμορφοι |
| 3. πενίαν | α. φτώχεια
β. πείνα |
| 4. εὐπρεπέστατα | α. αρμόζοντα
β. κομψότατα |
| 5. σκοπεῖν | α. έχω σκοπό
β. εξετάζω |
Μονάδες 4
(5 x 0,8)
Γραμματικές Παρατηρήσεις
Β.2. Να αντιστοιχίσετε τους τύπους του κειμένου στη Στήλη Α’ με τη γραμματική τους αναγνώριση στη Στήλη Β’ στον παρακάτω πίνακα. Δυο επιλογές περισσεύουν.
|
Κειμενικός τύπος |
Γραμματική αναγνώριση |
| 1. γιγνώσκουσι | α. ονομαστική πληθυντικού ουδετέρου γένους |
| 2. βωμοὶ | β. γ’ ενικό οριστικής ενεστώτα |
| 3. προσόδους | γ. αιτιατική πληθυντικού ουδετέρου γένους |
| 4. βλαστάνει | δ. δοτική πληθυντικού αρσενικού γένους |
| 5. μοι | ε. ονομαστική πληθυντικού αρσενικού γένους |
| 6. ἀγαθὰ(αυτό που απαντά πρώτο στο κείμενο) | στ. δοτική ενικού προσωπικής αντωνυμίας β’ προσώπου |
| 7. θεοῖς | ζ. γ’ ενικό οριστικής ενεστώτα βοηθητικού ρήματος |
| 8. ἐστι (το τελευταίο του κειμένου) | η. αιτιατική πληθυντικού θηλυκού γένους |
| θ. δοτική ενικού προσωπικής αντωνυμίας α’ προσώπου | |
| ι. γ’ πληθυντικό οριστικής ενεστώτα |
Μονάδες 4
(8 x 0,5)
[Εναλλακτική εκφώνηση άσκησης γραμματικής εφ’ όλης της ύλης για τελικές εξετάσεις]
Β.2. Να χαρακτηρίσετε στο φύλλο απαντήσεων κάθε δήλωση που ακολουθεί ως σωστή ή λανθασμένη γράφοντας Σωστό ή Λάθος δίπλα από κάθε αριθμό:
- οἱ πολῖται: η κλητική ενικού είναι «ὦ πολίτη»
- θάλαττα: η γενική ενικού είναι «τῆς θάλαττας»
- λίθος: η δοτική πληθυντικού είναι «τοῖς λίθοις»
- ἐστίν: το α’ πληθυντικό πρόσωπο του παρατατικού είναι «ἦμεν»
- πέφυκε: το γ’ πρόσωπο πληθυντικού στον υπερσυντέλικο είναι «ἐπεφύκασι»
- τούτου: η αιτιατική πληθυντικού του θηλυκού γένους είναι «ταύτας»
- λήγει: το β’ πρόσωπο ενικού στον αόριστο είναι «ἔληξες»
- τρέφει: το ίδιο πρόσωπο & αριθμός του παρατατικού είναι «ἔτρεφε»
Μονάδες 4
(8 x 0,5)
Συντακτικές Παρατηρήσεις
Β.3. Να επιλέξετε το ΣΩΣΤΟ (α ή β ή γ) από τη Στήλη Β΄ για τη συντακτική σχέση της επιτονισμένης λέξης με το ρήμα ή το υποκείμενο της πρότασης στη Στήλη Α’.
| 1. «ὡς γιγνώσκουσι μὲν τὸ δίκαιον» | α. υποκείμενο στο ρ. «γιγνώσκουσι» |
| β. αντικείμενο στο ρ. «γιγνώσκουσι» | |
| γ. κατηγορούμενο στο υποκείμενο του ρήματος | |
| 2. «Αἱ μὲν γὰρ ὧραι ἐνθάδε πρᾳόταταί εἰσιν» | α. υποκείμενο στο ρ. «εἰσιν» |
| β. αντικείμενο στο ρ. «εἰσιν» | |
| γ. κατηγορούμενο στο υποκείμενο του ρήματος | |
| 3. «ἃ δὲ πολλαχοῦ οὐδὲ βλαστάνει» | α. υποκείμενο στο ρ. «βλαστάνει» |
| β. αντικείμενο στο ρ. «βλαστάνει» | |
| γ. κατηγορούμενο στο υποκείμενο του ρήματος | |
| 4. «Καὶ μὴν ὑπάργυρός ἐστι» | α. υποκείμενο στο ρ. «ἐστι» |
| β. αντικείμενο στο ρ. «ἐστι» | |
| γ. κατηγορούμενο στο υποκείμενο του ρήματος |
Μονάδες 4
(4 x 1)
[Εναλλακτική εκφώνηση άσκησης συντακτικού εφ’ όλης της ύλης για τελικές εξετάσεις]
Β.3. Να χαρακτηρίσετε στο φύλλο απαντήσεων κάθε δήλωση που ακολουθεί ως σωστή ή λανθασμένη γράφοντας Σωστό ή Λάθος δίπλα από κάθε αριθμό:
- «Αἱ μὲν γὰρ ὧραι ἐνθάδε πρᾳόταταί εἰσιν»: η πρόταση είναι επαυξημένη
- «Καὶ μὴν ὑπάργυρός ἐστι»: η πρόταση είναι απλή
- «διὰ δὲ τὴν τοῦ πλήθους πενίαν ἀναγκάζονται ἀδικώτεροι εἶναι περὶ τὰς πόλεις»: το «εἶναι» είναι ειδικό απαρέμφατο
- «Τῶν Ἀθήνησι προεστηκότων ἔλεγόν τινες»: η επιτονισμένη μετοχή είναι επιρρηματική
- «ὡς γιγνώσκουσι μὲν τὸ δίκαιον»: η επιτονισμένη λέξη είναι υποκείμενο στο ρήμα της πρότασης
- «ἡ περὶ τὴν χώραν θάλαττα παμφορωτάτη ἐστίν»: η επιτονισμένη λέξη είναι κατηγορούμενο στο υποκείμενο τους ρήματος της πρότασης
- «Καὶ μὴν ὅσαπερ οἱ θεοὶ ἐν ταῖς ὥραις ἀγαθὰ παρέχουσι»: η επιτονισμένη λέξη είναι αντικείμενο στο ρήμα της πρότασης
- «ἃ δὲ πολλαχοῦ οὐδὲ βλαστάνει»: η επιτονισμένη λέξη είναι υποκείμενο στο ρήμα της πρότασης
Μονάδες 4
(8 x 0,5)
Για να δείτε τις ενδεικτικές απαντήσεις στις ερωτήσεις του κριτηρίου επιλέξτε τον παρακάτω σύνδεσμο:
Κριτήριο Αξιολόγησης Αρχαία Α’ Γυμνασίου Ενότητα 5 – Απαντήσεις
Το κριτήριο αξιολόγησης που μόλις διαβάσατε συντάχθηκε από τους συναδέλφους Ευαγγελία Χίντζιου και Μπικάκη Μιχάλη, οι οποίοι το παραχώρησαν στον ιστότοπό μας σε ένδειξη αλληλεγγύης προς τους υπόλοιπους συναδέλφους.
Τους ευχαριστούμε από καρδιάς και τους ευχόμαστε κάθε επιτυχία όχι μόνο στον επαγγελματικό στίβο αλλά και στην προσωπική τους ζωή.
Για να μεταβείτε σε άλλες ενότητες του σχολικού εγχειριδίου της Α’ Γυμνασίου επιλέξτε την αντίστοιχη ενότητα από τον παρακάτω πίνακα:
Η Ομάδα του filologika.gr
Για περισσότερη ενημέρωση για θέματα που αφορούν τα Φιλολογικά μαθήματα ακολουθήστε μας στην επίσημη σελίδα μας στο Facebook.
Υλικό για ΕΠΑ.Λ.
